Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Ελαφρυντικές περιστάσεις, Αναιρέσεων συνεκδίκαση, Αναίρεση μερική, Νομιμοποίηση εσόδων.
Περίληψη:
Έλλειψη αιτιολογίας ως προς τις ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 § 2α΄ και ε΄ του ΠΚ. Απορρίπτει την από 8-2-2008 πρώτη αίτηση. Αναιρεί εν μέρει. Παραπέμπει. Απορρίπτει κατά τα λοιπά την από 4-2-2008 δεύτερη αίτηση.
Αριθμός 1781/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), Χαράλαμπο Παπαηλιού, (ορισθέντα με την υπ' αριθμ. 54/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 9 Μαΐου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Μιλτιάδη Ανδρειωτέλλη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ1 και ήδη κρατουμένου στις Δικαστικές Φυλακές Δομοκού, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημοσθένη Παπατζελίδη, περί αναιρέσεως της 296/2007 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης. Το Πενταμελές Εφετείο Θράκης, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στις από 4 Φεβρουαρίου 2008 και 8 Φεβρουαρίου 2008 αιτήσεις του αναιρέσεως, οι οποίες καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 365/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθούν οι προκείμενες αιτήσεις αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά της υπ' αριθμ. 296/20-12-2007 καταδικαστικής αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης, ασκήθηκαν από τον αναιρεσείοντα Χ1 οι από 8-2-2008 και 4-2-2008 δύο αιτήσεις αναιρέσεως με δήλωσή του η πρώτη στο γραμματέα Εφετών Θράκης και η δεύτερη που επιδόθηκε στις 13-2-2008 στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Οι ανωτέρω αναιρέσεις πρέπει να συνεκδικασθούν η δε δευτέρα εφόσον δεν έχει κριθεί η προηγούμενη κατά της ίδιας αποφάσεως θεωρείται ως συμπληρωματική της πρώτης. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 507 παρ. 1, 473 παρ. 1 και 3 και 474 του ΚΠΔ προκύπτει ότι η προθεσμία για την άσκηση του ενδίκου μέσου της αναιρέσεως κατά αποφάσεως, δια δηλώσεως στο γραμματέα του δικαστηρίου που την εξέδωσε είναι 10ήμερη, αρχόμενη από τις εκδόσεως της αποφάσεως παρόντος του δικαιούχου, άλλως από της νομίμου επιδόσεώς της στον έχοντα γνωστή διαμονή στην ημεδαπή δικαιούμενο σε αναίρεση, που ήταν απών κατά την απαγγελία της προσβαλλόμενης αποφάσεως, χωρίς όμως να αρχίζει η προθεσμία αυτή σε κάθε περίπτωση πριν από την καταχώρηση της τελεσίδικης απόφασης στο ειδικό βιβλίο καθαρογραμμένων αποφάσεων που τηρείται από τη γραμματεία του ποινικού δικαστηρίου (αρθρ. 473 παρ. 3). Εξ άλλου σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 476 παρ. 1 του ιδίου κώδικα, το ένδικο μέσο που ασκήθηκε εκπρόθεσμα απορρίπτεται ως απαράδεκτο. Τότε μόνο συγχωρείται εκπρόθεσμη άσκηση της αναίρεσης, όταν στην κατά το άρθρο 474 ΚΠΔ συντασσόμενη έκθεση ασκήσεώς της, γίνεται επίκληση των περιστατικών τα οποία συνιστούν ανώτερη βία ή ανυπέρβλητο κώλυμα που κατέστησε αδύνατη την εμπρόθεσμη άσκησή της, καθώς και των αποδεικτικών μέσων που αποδεικνύουν τα περιστατικά αυτά. Στην προκειμένη περίπτωση η προσβαλλόμενη υπ' αριθμ. 296/2007 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης η οποία εκδόθηκε παρόντος του αναιρεσείοντος καταχωρήθηκε στο κατ' άρθρο 473 παρ. 3 ειδικό βιβλίο την 24-1-2008. Η κρινόμενη πρώτη αίτηση αναιρέσεως ασκήθηκε με δήλωση ενώπιον του Γραμματέα του Δικαστηρίου που εξέδωσε την προσβαλλομένη απόφαση στις 8-2-2008, ήτοι μετά την πάροδο της ανωτέρω προθεσμίας των δέκα ημερών η οποία στην προκειμένη περίπτωση αρχίζει από της καταχωρήσεως της πληττομένης αποφάσεως στο ως άνω ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 παρ. 3 ΚΠΔ, χωρίς μάλιστα ο αναιρεσείων να επικαλείται στη σχετική έκθεση αναιρέσεώς του λόγο ανωτέρας βίας ή ανυπερβλήτου κωλύματος και χωρίς να προσκομίζει και τα μέσα αποδείξεως τέτοιου λόγου, προκειμένου να κριθεί το δικαιολογημένο της εκπρόθεσμης ασκήσεως της. Επομένως η κρινόμενη ως άνω αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη και να επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα (αρθρ. 476 παρ. 1, 583 παρ. 1 ΚΠΔ). Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 170 παρ. 2 και 171 παρ. 1 εδ. δ' του Κ.Π.Δ. προκύπτει ότι την έλλειψη ακροάσεως του εισαγγελέα δεν δικαιούται να προτείνει ο κατηγορούμενος ως λόγος αναιρέσεως. Επομένως ο πρώτος λόγος αναιρέσεως, για απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, γιατί το δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφαση του απέρριψε τους αυτοτελείς ισχυρισμούς του κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπο του των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2 α και ε Π.Κ. χωρίς προηγουμένως να προτείνει επί των ισχυρισμών αυτών ο Εισαγγελέας, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος πέραν του ότι όπως προκύπτει από την επισκόπηση των ταυτάριθμων προς την προσβαλλόμενη απόφαση πρακτικών του άνω Δευτεροβαθμίου Δικαστηρίου, μετά το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας δόθηκε ο λόγος στον εισαγγελέα ο οποίος και πρότεινε να κηρυχθεί αθώος ο κατηγορούμενος. Από τις διατάξεις των άρθρων 577 παρ. 2, και 364 ΚΠΔ προκύπτει ότι το ποινικό μητρώο δεν είναι εκ των εγγράφων εκείνων, που, σύμφωνα με το τελευταίο άρθρο, έπρεπε να αναγνωστεί στο ακροατήριο, προκειμένου να κριθεί η βασιμότητα (ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο) της από το αρ. 84 παρ. 2 εδ. α' ΚΠΔ ελαφρυντικής περιστάσεως, όταν μάλιστα δεν υπάρχει και σχετικό αίτημα του κατηγορουμένου, αφού η ύπαρξη ή ανυπαρξία των στοιχείων που καταχωρούνται στο έγγραφο αυτό, δεν είναι από εκείνα που μπορούν να στηρίξουν κρίση του δικαστηρίου, αναφορικά με τη συνδρομή οποιουδήποτε από τους όρους που θέτει η εν λόγω διάταξη (αρ. 84 παρ. 2 εδ. α' ΠΚ), προκειμένου να δικαιολογηθεί η επιβολή μειωμένης ποινής στον κατηγορούμενο. Επομένως, ο αντίθετος από το αρ. 510 παρ. 1 εδ. Α' ΚΠΔ δεύτερος λόγος της αιτήσεως, με τον οποίο υποστηρίζεται το αντίθετο, είναι αβάσιμος. Η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως, πρέπει να εκτείνεται και στον περί συνδρομής ορισμένης ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ. 2 του ΠΚ, αυτοτελή ισχυρισμό του κατηγορουμένου, αφού η παραδοχή του οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής, κατά το μέτρο του άρθρου 83 του ίδιου Κώδικα. Ως ελαφρυντικές περιστάσεις, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 ΠΚ θεωρούνται, μεταξύ άλλων, α) "το ότι ο υπαίτιος έζησε έως το χρόνο που έγινε το έγκλημα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή" (περ. α), και β) "το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του" (περ. ε). Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από την παραδεκτή επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης και των ενσωματωμένων σε αυτήν πρακτικών ο αναιρεσείων, ο οποίος καταδικάστηκε για παράβαση των άρθρων 1 στοιχ. α' περ. ιι, β, γ, 2 παρ. ια, δ', 6, 8, 10 ν. 2331/1995 σε συνδυασμό με άρθρο 372 παρ. 1β Π.Κ. σε ποινή κάθειρξης έξι (6) ετών, κατέθεσε εγγράφως τους πιο κάτω ισχυρισμούς για την αναγνώριση σ' αυτόν ελαφρυντικών περιστάσεων, τους οποίους ανέπτυξε και προφορικώς: "Στον κατηγορούμενο θα πρέπει να συντρέξουν οι ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 Π.Κ. και συγκεκριμένα: 1) να του αναγνωρισθεί το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου διότι ο κατηγορούμενος έζησε έως το χρόνο που έγινε το έγκλημα για το οποίο κατηγορείται έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή και αυτό προκύπτει από τα εξής πραγματικά περιστατικά: Είχε διαφημιστική εταιρεία στην .... της Γεωργίας με υψηλό εισόδημα και θεωρούνταν εξέχον και ευηπόληπτο μέλος της Γεωργιανής κοινωνίας, έχει μία καθόλα αξιόλογη οικογένεια - έγγαμος με δύο θυγατέρες 14 και 10 ετών, ενδιαφέρθηκε γι' αυτόν επανειλημμένα το Προξενείο της Γεωργίας που τον θεωρεί σημαίνον μέλος της κοινωνίας της Γεωργίας, έχει λευκό ποινικό μητρώο και δεν απασχόλησε ποτέ μέχρι σήμερα τις Αρχές. 2) Να του αναγνωρισθεί το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς μετά την θεωρούμενη άδικη πράξη του. Τούτο διότι: αμέσως μετά την καταδίκη του από το Τριμελές Πλημ/κείο Αλεξανδρούπολης για χρήση πλαστού εγγράφου, σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή και με την έφεση του να έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα και παρά το γεγονός ότι ήταν ελεύθερος να φύγει αμέσως από τη χώρα μας, αυτός την 20-5-2005 προέβη στη σύνταξη και υπογραφή του υπ' αριθμ. ..... ειδικού πληρεξουσίου της συμ/φου Αλεξανδρούπολης Μηλίτσας Καρυωτάκη προς τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημοσθένη Παπατζελίδη προκειμένου αυτός να παραστεί και τον εκπροσωπήσει στο Εφετείο Θράκης κατά την εκδίκαση της έφεσής του κατά της παραπάνω απόφασης του Τριμελούς Πλημ/κείου Αλεξανδρούπολης. Κατόπιν τούτου ζήτησε από δικηγόρο που ομιλεί την γερμανική και συγκεκριμένα τον Γεώργιο Παπαδόπουλο δικηγόρο Πρωτοδικείου Ορεστιάδας και κάτοικο Ορεστιάδας να μάθει ότι στοιχείο μπορεί για το επίδικο αυτοκίνητο προκειμένου να έλθει σε επαφή με τον πραγματικό ιδιοκτήτη του, να μάθει τι ακριβώς συνέβη και να διαπραγματευθεί με αυτόν σε σχέση με το επίδικο όταν συνελήφθη την δεύτερη φορά στη χώρα μας την 29-9-2006 στο τελωνείο των Κήπων, έφερε μαζί του αυτοκίνητο πάλι από Γερμανία, καθόλα νόμιμο, όπως παραδέχονται και οι μάρτυρες αστυνομικοί". Τους πιο πάνω ισχυρισμούς το Δικαστήριο της ουσίας τους απέρριψε με την προσβαλλόμενη απόφαση του, με την εξής αιτιολογία: "Τέλος πρέπει να απορριφθούν οι αυτοτελείς ισχυρισμοί του περί αναγνωρίσεως του ελαφρυντικού του προτέρου εντίμου βίου και ότι αυτός επέδειξε καλή συμπεριφορά μετά την τέλεση της πράξεως διότι ο κατηγορούμενος δεν διαμένει στην Ελλάδα ώστε να προκύπτει εάν αυτός έχει πρότερο έντιμο βίο, ούτε προέκυψε ότι επέδειξε καλή συμπεριφορά μετά την τέλεση της άνω πράξεως". Σε σχέση με τους ανωτέρω αυτοτελείς ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος που ήταν σαφείς και ορισμένοι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν διέλαβε σ' αυτήν την απαιτουμένη ειδική αιτιολογία, ενόψει του ότι: 1) δεν είναι προϋπόθεση η διαμονή του κατηγορουμένου στην ημεδαπή για να συντρέξει στο πρόσωπο του η ελαφρυντική περίσταση του προτέρου εντίμου βίου και 2) δεν εκθέτει αρνητικά περιστατικά που να δικαιολογούν την μη συνδρομή στο πρόσωπο του αναιρεσείοντος των εν λόγω ελαφρυντικών περιστάσεων.
Συνεπώς ο εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Δ ΚΠοινΔ σχετικός λόγος αναιρέσεως, κατά το μέρος που πλήττει την προσβαλλόμενη απόφαση για την απόρριψη των ως άνω ελαφρυντικών περιστάσεων αναιτιολόγητα, είναι βάσιμος.
Συνεπώς πρέπει να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση, μόνον όσον αφορά την απόρριψη των ως άνω αυτοτελών ισχυρισμών περί συνδρομής στο πρόσωπο του αναιρεσείοντος των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2 α και ε' ΠΚ. (και όχι ως προς την περί ενοχής διάταξη), ως και προς την περί ποινής διάταξη και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση ενώπιον του αυτού Δικαστηρίου, συντιθεμένου από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως (ΚΠΔ 519).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την με αριθμό 5/8-2-2008 αίτηση του Χ1, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 296/2007 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.
Αναιρεί εν μέρει την 296/2007 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης, ως προς την απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών του ως άνω αναιρεσείοντος Χ1, περί συνδρομής στο πρόσωπό του των ελαφρυντικών περιστάσεων του προτέρου εντίμου βίου και της καλής συμπεριφοράς για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, καθώς και ως προς την περί ποινής διάταξη της απόφασης αυτής.
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα κρίση, κατά το ως άνω μέρος της, στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως. Και
Απορρίπτει κατά τα λοιπά την από 4-2-2008 αίτηση αναιρέσεως του Χ1. Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 24 Ιουνίου 2008. Και,
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στην Αθήνα στις 9 Ιουλίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ