Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Καθυστέρηση αποδοχών εργαζομένου.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για τον Πρόεδρο αγροτικού συνεταιρισμού, ο οποίος ως εργοδότης κατά την απόφαση δεν κατέβαλε με αυτή την ιδιότητα του αποδοχές στον απασχοληθέντα με σχέση εργασίας εργαζόμενο στο συνεταιρισμό, χωρίς να προκύπτει από την απόφαση ότι με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνεταιρισμού είχε ανατεθεί σε αυτόν η αρμοδιότητα για την εκπροσώπησή του. Δεκτός ο σχετικός λόγος της αιτήσεως για έλλειψη αιτιολογίας της προσβαλλόμενης αποφάσεως. Αναιρεί και παραπέμπει στο ίδιο Δικαστήριο.
Αριθμός 922/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Παπαηλιού, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο-Εισηγητή, Παναγιώτη Ρουμπή και Γεώργιο Μπατζαλέξη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ρούσσου-Εμμανουήλ Παπαδάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση
του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παναγιώτη Μαρκαναστασάκη, για αναίρεση της 68/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημ/κείου Βέροιας . Το Τριμελές Πλημ/κείο Βέροιας με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 24 Απριλίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 829/09
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου μόνου παρ. 1 του α,ν. 690/1945, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 1 του Ν, 2336/1995, τιμωρείται με τις αναφερόμενες σ' αυτό ποινές, κάθε εργοδότης ή διευθυντής ή επιτετραμμένος ή με οποιονδήποτε τίτλο εκπρόσωπος οποιασδήποτε επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή εργασίας, ο οποίος δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα στους απασχολούμενος σε αυτόν τις οφειλόμενες συνεπεία της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας πάσης φύσεως αποδοχές, που καθορίζονται είτε από τη σύμβαση εργασίας, είτε από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, είτε από αποφάσεις διαιτησίας, είτε από το νόμο ή έθιμο, είτε σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν. 3198/1955, συνεπεία της θέσεως των εργαζομένων σε κατάσταση διαθεσιμότητας. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι το προβλεπόμενο από αυτή ως άνω πλημμέλημα τιμωρείται ως γνήσιο έγκλημα παράλειψης, το οποίο συντελείται ευθύς ως ο υπόχρεος παραλείψει να καταβάλει στο δικαιούχο μισθωτό τις οφειλόμενες σ' αυτόν αποδοχές ή άλλης φύσεως χορηγίες, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται είτε από τη σύμβαση είτε από το νομό ή το έθιμο, είτε από τις διοικητικές πράξεις. Περαιτέρω κατά το άρθρο 14 παρ.2 του Ν.2810/2000 περί "Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων" (ΦΕΚ Α' 61/9.3.2000), "το ΔΣ εκπροσωπεί το συνεταιρισμό δικαστικώς και εξωδίκως. Την εκπροσώπησή του αυτή μπορεί να την αναθέτει στον πρόεδρο ή σε άλλο μέλος του ή στον κατά την παρ.9 του άρθρου αυτού γενικό διευθυντή (μάνατζερ). Το ΔΣ μπορεί επίσης να αναθέτει την άσκηση αρμοδιοτήτων του σε μέλος αυτού ή στέλεχος ή υπάλληλο του συνεταιρισμού". Ορίζεται δε, με την παρ.4 του ίδιου άρθρου ότι "το ΔΣ είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε θέμα που αφορά στη διοίκηση του συνεταιρισμού, στη διαχείριση της περιουσίας και των υποθέσεών του και στην επιδίωξη του σκοπού του. Οι αρμοδιότητες του ΔΣ καθορίζονται στο καταστατικό". Έτσι, κατά τα ανωτέρω εκτιθέμενα, ο νόμος για την ύπαρξη ποινικής ευθύνης, ως προς τις αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις, απαιτεί την ευθύνη του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ), ως συλλογικού (ενδοσυνεταιριστικού) οργάνου, είτε την ευθύνη του Προέδρου ή μέλους αυτού ή και τρίτου, εφόσον έχει ληφθεί σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) του συνεταιρισμού ή έχει υπογραφεί σχετική σύμβαση.
Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει το λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα, όταν αναφέρονται σ' αυτή με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν, από τη διαδικασία στο ακροατήριο, σχετικά με τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία του εγκλήματος, οι αποδείξεις που θεμελίωσαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους το δικαστήριο υπήγαγε τα περιστατικά που αποδείχθηκαν στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο και αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατά το είδος τους χωρίς να εκτίθεται τι προέκυψε χωριστά από το καθένα από αυτά. Ειδικότερα, η καταδικαστική απόφαση για παράβαση της παραπάνω διατάξεως του α.ν. 690/1945, για να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, πρέπει να εκτίθενται σ'αυτή με πληρότητα και σαφήνεια, πλην των προαναφερομένων, η ιδιότητα του κατηγορουμένου (εργοδότης, διευθυντής κλπ), ο χρόνος κατά τον οποίο διήρκεσε η σύμβαση εργασίας, οι μηνιαίες τακτικές αποδοχές, καθώς και οι έκτακτες, το σύνολο αυτών, το ποσό που καταβλήθηκε στον εργαζόμενο έναντι αυτών, ώστε με την αφαίρεση αυτού από το σύνολο των δικαιουμένων να προκύπτει το οφειλόμενο υπόλοιπο, ο χρόνος που έπρεπε να καταβληθούν οι οφειλόμενες από τον κατηγορούμενο εργοδότη αποδοχές στον εργαζόμενο, αν το ύψος των αποδοχών και ο χρόνος καταβολής τους είχε ορισθεί από ατομική σύμβαση εργασίας ή από συλλογική σύμβαση ή διαιτητική απόφαση ή από το νόμο ή από το έθιμο, σε περίπτωση δε μερικότερων πράξεων να προσδιορίζονται τα συγκεκριμένα ποσά που οφείλονται για κάθε μία από τις μερικότερες πράξεις, εφόσον για μερικές από αυτές προκύπτει ζήτημα παραγραφής. Στην προκείμενη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη με αριθμό 68/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας,που δίκασε ως Εφετείο, ο αναιρέσειων καταδικάστηκε, για παράβαση του πιο πάνω α.ν.690/1945 κατ'εξακολούθηση, καθώς και για παράβαση του ΑΝ 539/45 σε φυλάκιση τριών (3) μηνών η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για τρία (3) χρόνια, και σε χρηματική ποινή τριών χιλιάδων (3000) ευρώ.
Το Δικαστήριο για να καταλήξει στην καταδικαστική αυτή κρίση, δέχθηκε, αναφέροντας και τα αποδεικτικά μέσα, τα εξής, τα οποία περιέχονται στο σκεπτικό της, που παραδεκτώς συμπληρώνεται με το διατακτικό της: "στη ..., στους παρακάτω χρόνους, ενώ ήταν εργοδότης-Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού "ΝΕΑ ΑΛΦΑ" που βρίσκεται στο Σ.Σ...., με περισσότερες πράξεις τέλεσε περισσότερα εγκλήματα και συγκεκριμένα Α)Κατά το χρονικό διάστημα από 1-5-2006 έως 12-1-2007, με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση ενός και του αυτού εγκλήματος, δεν κατέβαλε εμπρόθεσμα στον αντί μισθού ή ημερομισθίου απασχοληθέντα στην επιχείρησή του οφειλόμενες αποδοχές και πάσης φύσεως χορηγίες που καθορίζονται είτε από σύμβαση εργασίας ή από υπαλληλική σύμβαση είτε από συλλογική σύμβαση εργασίας, είτε από διοικητικές πράξεις είτε από το Νόμο ή έθιμο, ειδικότερα δεν κατέβαλε στον εργασθέντα ως Τεχνολόγο Γεωπόνο στην παραπάνω επιχείρησή του Ξ για το παραπάνω χρονικό διάστημα τα παρακάτω ποσά α)για δεδουλευμένους μισθούς 8.700 ευρώ και β)για δώρο Πάσχα και Χριστουγέννων 2006, 1700 ευρώ. Β)Στις 12-1-2007, ενώ ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει στην μισθωτή της επιχείρησής του αποδοχές αναλογούσες στην κανονική ετήσια άδεια καθώς και το επίδομα αδείας, αυτός ως εργοδότης του παραπάνω Ξ που απασχολούνταν ως Τεχνολόγος Γεωπόνος στην επιχείρησή του, δεν κατέβαλε σ'αυτόν αποδοχές αδείας και επιδόματος αδείας για τα έτη 2006 και 2007, ποσού 3.240 ευρώ. Η απαίτηση του εργαζομένου Ξ προέρχεται από δεδουλευμένες αποδοχές του χρονικού διαστήματος από 1-5-2006 έως 31-12-2006, επιδόματα εορτών και αποδοχές αδείας 2006, ήτοι τακτικές αποδοχές που ο κατηγορούμενος εργοδότης δεν κατέβαλε μέχρι σήμερα σ'αυτόν, όπως ο ίδιος ο ως άνω εργαζόμενος καταθέτει και όπως ο κατηγορούμενος δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου ομολογεί. Επίσης ο κατηγορούμενος όφειλε να καταβάλει στον ως άνω εργαζόμενο αποδοχές αναλογούσες στην κανονική ετήσια άδεια καθώς και το επίδομα αδείας για τα έτη 2006 και 2007, αποδοχές που απορρέουν από τη σχέση εργασίας.
Συνεπώς, απορριπτομένου τα αυτοτελούς ισχυρισμού που προέβαλε ο κατηγορούμενος, πρέπει αυτός να κηρυχθεί ένοχος για τις αποδιδόμενες σ'αυτόν πράξεις".
Στη συνέχεια, το άνω Δικαστήριο του κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα κήρυξε ένοχο των παραπάνω αξιοποίνων πράξεων της μη καταβολής αποδοχών στον επί σχέσει εργασίας ιδιωτικού δικαίου στην επιχείρησή του απασχοληθέντα, καθώς και των επιδομάτων δώρων και ειδικότερα, του ότι : "Στη ..., στους παρακάτω χρόνους,ενώ ήταν εργοδότης- Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού "ΝΕΑ ΑΛΦΑ" που βρίσκεται στο Σ.Σ ...ς, με περισσότερες πράξεις τέλεσε περισσότερα εγκλήματα,και συγκεκριμένα: Α) Κατά το χρονικό διάστημα από 1-5-2006 έως 12-1-2007, με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση ενός και του αυτού εγκλήματος, δεν κατέβαλε εμπρόθεσμα στον αντί μισθού ή ημερομισθίου απασχοληθέντα στην επιχείρηση του οφειλόμενες αποδοχές και πάσης φύσεως χορηγίες που καθορίζονται είτε από σύμβαση εργασίας ή από υπαλληλική σύμβαση είτε από συλλογική σύμβαση εργασίας, είτε από διοικητικές πράξεις είτε από το Νόμο ή έθιμο, ειδικότερα δεν κατέβαλε στον εργασθέντα ως Τεχνολόγο Γεωπόνο στην παραπάνω επιχείρηση του Ξ για το παραπάνω χρονικό διάστημα τα παρακάτω ποσά α) για δεδουλευμένους μισθούς 8,700 ΕΥΡΩ και β) για δώρο Πάσχα και Χριστουγέννων 2006, 1.700 ΕΥΡΩ. Β) Στις 12-1-2007, ενώ ως εργοδότης ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει στην μισθωτή της επιχείρησης του αποδοχές αναλογούσες στην κανονική ετήσια άδεια καθώς και το επίδομα άδειας, αυτός ως εργοδότης του παραπάνω Ξ που απασχολούνταν ως Τεχνολόγος Γεωπόνος στην επιχείρηση του, δεν κατέβαλε σ'αυτόν αποδοχές άδειας και επιδόματος άδειας για το έτος 2006 και 2007, ποσό 3.240 ΕΥΡΩ". Όμως, πουθενά με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν διευκρινίζεται στο σκεπτικό, αλλά ούτε και στο διατακτικό, αν είτε από το Νόμο, είτε από απόφαση του ΔΣ του αγροτικού συνεταιρισμού με την επωνυμία "ΝΕΑ ΑΛΦΑ", είτε από υπογραφή σχετικής σύμβασης, ο κατηγορούμενος με την πιο πάνω ιδιότητά του, είχε αυτή τη δυνατότητα, δηλαδή τη δυνατότητα να αποφασίζει για κάθε υπόθεση που ανάγεται στη διοίκηση και διαχείριση των υποθέσεων του συνεταιρισμού, καθώς και να εκπροσωπεί το συνεταιρισμό δικαστικώς και εξωδίκως.
Επομένως, πρέπει, κατά παραδοχή ως ουσιαστικά βασίμου του από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Δ'του ΚΠΔ σχετικού λόγου της κρινόμενης αίτησης, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Κατόπιν αυτών, παρέλκει η έρευνα των λοιπών λόγων της αιτήσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 68/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας . Και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, το οποίο όμως θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 27 Απριλίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 5 Μαϊου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ