Θέμα
Βυζαντινορωμαϊκό Δίκαιο, Χρησικτησία έκτακτη.
Περίληψη:
Πότε ιδρύεται ο αναιρετικός λόγος (από τον αρ. 8 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ) Λόγος αναιρέσεως που αφορά μη προταθέντα ισχυρισμό είναι απαράδεκτος [Επικυρώνει ΕφΛαρ 246/2010].
Αριθμός 278/2014
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννη Σίδερη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Παναγιώτη Ρουμπή, Ερωτόκριτο Καλούδη, Αργύριο Σταυράκη και Ελένη Διονυσοπούλου, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 6 Νοεμβρίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων: 1)Α. Τ. του Χ., 2)Χ. Τ. του Γ., 3)Ε. Τ. συζ. Α., 4)Α. Τ. του Ι., 5)Γ. Τ. του Σ., 6)Β. Γ. συζ. Ι., το γένος Γ. Τ., 7)Ε. Φ. χήρας Γ., 8)Ι. Γ. του Α., 9)Κ. Γ. του Α., 10)Η. Γ. του Π., 11)Σ. Γ. του Σ., 12)Γ. Β. συζ. Φ., το γένος Ι. Κ., 13)Δ. Γ. του Ν., 14)Ι. Φ. συζ. Κ., το γένος Α. Γ., 15)Α. Γ. του Ι., 16)Γ. Γ. του Ι., 17)Δ. Γ. του Ι., 18)Ν. Γ. του Ι., 19)Ε. Γ. του Α., 20)Π. χας Θ. Γ., το γένος Χ. Τ., 21)Μ. Φ. συζ. Θ., το γένος Χ. Φ., 22)Α. Γ. συζ. Ε., το γένος Χ. Φ., 23)Ε. Τ. συζ. Χ., το γένος Χ. Φ., 24)Φ. Π. συζ. Α., το γένος Χ. Φ., 25)Χ. Τ. του Γ., 26)Σ. Τ. του Ι., 27)Ε. Τ. του Δ., 28)Δ. Γ. του Σ., και 29)Γ. Γ. του Α., όλων κατοίκων .... Οι 2ος, 5ος, 6η, 9ος, 11ος, 12η, 14η, 15ος, 16ος, 17ος, 18ος, 19ος, 21η, 22η, 23η, 26ος και 27ος εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ζήση Σαμαρά, ο οποίος ανακάλεσε την από 31/10/2013 δήλωσή του, παραστάθηκε αυτοπροσώπως και δήλωσε ότι διορθώνει το επώνυμο της 23ης αναιρεσείουσας στο ορθό "Τ." από το εσφαλμένο "Τ.". Οι 1ος, 3η, 4ος, 7η, 8ος, 10ος, 13ος, 20η, 24η, 25ος, 28ος και 29ος δεν παραστάθηκαν, ούτε εκπροσωπήθηκαν από πληρεξούσιο δικηγόρο.
Του αναιρεσιβλήτου: Αναγκαστικού Δασικού Συνεταιρισμού Διαχειρίσεως του συνιδιόκτητου εξ αδιαιρέτου δάσους Θεοτόκου (πρώην "Φλιάκα Κερασιάς") Καλαμπάκας, που εδρεύει στη Θεοτόκο Καλαμπάκας Νομού Τρικάλων και εκπροσωπείται νόμιμα. Παραστάθηκε ο Πρόεδρος του Η. Σ. και διόρισε πληρεξούσιο δικηγόρο του τον Σωτήριο Παταβούκα.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 18/9/2005 αγωγή των ήδη αναιρεσειόντων και του Γεωργίου Γκουργκούλια του Νικολάου που δεν είναι διάδικος στη δίκη αυτή, η οποία κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Τρικάλων. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 100/2007 του ίδιου Δικαστηρίου και 246/2010 του Εφετείου Λάρισας. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 25/7/2012 αίτησή τους.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Αργύριος Σταυράκης ανέγνωσε την από 1/10/2013 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
Ο πληρεξούσιος των παραστάντων αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος του αναιρεσιβλήτου την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Από τα άρθρα 568 και 576 παρ.1 του ΚΠολΔ προκύπτει ότι αν ο αναιρεσείον που επισπεύδει τη συζήτηση της αιτήσεως αναιρέσεως δεν εμφανισθεί στο ακροατήριο κατά την ορισθείσα δικάσιμο και δεν λάβει μέρος σ' αυτήν, ο 'Αρειος Πάγος συζητεί την υπόθεση σαν να ήταν όλοι οι διάδικοι παρόντες.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά, οι αναιρεσείοντες υπό τους αριθμούς 1,3,4,7,8,10,13,20,24,25,28 και 29 του αναιρετηρίου, οι οποίοι μαζί με τους λοιπούς αναιρεσείοντες επισπεύδουν τη συζήτηση της αιτήσεώς τους, δεν εμφανίστηκαν στο ακροατήριο κατά την εκφώνηση της υποθέσεως από τη σειρά του πινακίου στην αναφερόμενη στην αρχή της παρούσης δικάσιμο και δεν έλαβαν μέρος στη συζήτηση. Επομένως και σύμφωνα με την προηγηθείσα νομική σκέψη η συζήτηση θα προχωρήσει σαν να ήταν παρόντες όλοι οι διάδικοι.
ΙΙ. Ο κατά το άρθρο 559 αρ. 8 του ΚΠολΔ λόγος αναιρέσεως δημιουργείται όταν το δικαστήριο παρά τον νόμο έλαβε υπόψη πράγματα που δεν προτάθηκαν ή δεν έλαβε υπόψη πράγματα που προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, ως "πράγματα" δε κατά την έννοια της διάταξης αυτής θεωρούνται οι πραγματικοί ισχυρισμοί που έχουν αυτοτελή ύπαρξη και τείνουν στη θεμελίωση κατάλυση ή παρακώλυση ουσιαστικού ή δικονομικού δικαιώματος που ασκήθηκε είτε ως επιθετικό είτε αμυντικό μέσο και στηρίζουν επομένως το αίτημα αγωγής, ανταγωγής, ένστασης ή αντένστασης. Παρέπεται ότι δεν δημιουγείται ο ανωτέρω λόγος αναιρέσεως όταν το δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη ουσιώδεις, κατά την προεκτεθείσα έννοια, ισχυρισμούς (πράγματα) που δεν προτάθηκαν, και δη νομίμως, ενώ δεν νοείται, και αν προβληθεί είναι απαράδεκτος, λόγος αναιρέσεως από τον αριθμό 1 του ίδιου άρθρου 559 του ΚΠολΔ για παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου όταν ο φερόμενος ως παραβιασθείς κανόνας αφορά μη προταθέντα, ως ανωτέρω, ισχυρισμό.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την ένδικη αναγνωριστική αγωγή των αναιρεσειόντων, οι τελευταίοι εξέθεταν σ' αυτήν ότι ο καθένας από αυτούς είναι, κατά περίπτωση, κύριος ή συγκύριος κατά τα αναφερόμενα ποσοστά εξ αδιαιρέτου των περιγραφομένων στην αγωγή "αγροδασοτεμαχίων" που βρίσκονται στην Αχλαδέα (πρώην Βουρλοχώριον) Ν. Τρικάλων, ότι το δικαίωμα αυτό της κυριότητας ή συγκυριότητας το απέκτησαν με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας, αφού τόσον οι ίδιοι όσον και οι άμεσοι και απώτεροι δικαιοπάροχοί τους νέμονται ή συννέμονται τα ακίνητα διανοία κυρίων και με καλή πίστη από τον πριν από το έτος 1880 χρόνο μέχρι τον Σεπτέμβριο του έτους 2005, προσμετρώντας στον χρόνο νομής ή συννομής του ο καθένας και τον χρόνο νομής ή συννομής των δικαιοπαρόχων τους, οι οποίοι τους μεταβίβασαν τη νομή αυτή με άτυπες διαδοχικές δωρεές, ο δε απώτατος δικαιοπάροχός τους το είχε αγοράσει προ της προσαρτήσεως (απελευθερώσεως) της Θεσσαλίας (1881) "από κάποιον Τούρκο υπήκοο", και ότι ο αναιρεσίβλητος Συνεταιρισμός το πρώτον το έτος 2005 αμφισβήτησε την κυριότητα των αναιρεσειόντων επί των ως άνω ακινήτων. Ζήτησαν δε βάσει του ιστορικού αυτού να αναγνωρισθεί ο καθένας κύριος ή συγκύριος, κατά περίπτωση, κατά τα αναφερόμενα ποσοστά συγκυριότητας εκάστου των επίδικων αγροδασοτεμαχίων. Η αγωγή αυτή, που είχε απορριφθεί πρωτοδίκως κατ' ουσίαν, απορρίφθηκε από το Εφετείο ως μη νόμιμη, με το αιτιολογικό ότι οι ενάγοντες δεν είχαν επικαλεστεί νόμιμη διαδοχή ο καθένας στη νομή του δικαιοπαρόχου του για τον πριν αλλά και τον μετά το έτος 1915 και μέχρι την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα χρόνο ώστε να είναι δυνατή η προσμέτρηση του χρόνου νομής των δικαιοπαρόχων τους στον χρόνο της δικής τους νομής, ενώ για τον μετά το έτος 1915 και μέχρι την άσκηση της αγωγής χρόνο τα επίδικα, ως δημόσιες δασικές εκτάσεις, είναι ανεπίδεκτα χρησικτησίας τρίτων. Οι παραδοχές αυτές του Εφετείου δεν πλήττονται με την υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως. Περαιτέρω οι αναιρεσείοντες ανέφεραν στην αγωγή τους ότι τα επίδικα αγροδασοτεμάχια προσδιορίζονται και απεικονίζονται υπό τους αριθμούς 2 έως και 12 "στον σχετικό χάρτη διανομής του έτους 1930, καθώς και στον οικείο κτηματολογικό πίνακα διανομής" και ότι η κυριότητά τους σ' αυτά αποδεικνύεται κατά τρόπον αναντίρρητο τόσον από το γεγονός ότι το Ελληνικό δημόσιο με την υπ' αριθμ. 21/1923 απόφασή του περί αποκαταστάσεως ακτημόνων καλλιεργητών παραχώρησε τα ως άνω αγροδασοτεμάχια στους δικαιοπαρόχους τους όσο και από το πρόσφατο έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων (Τοπογραφική Υπηρεσία) υπ' αριθμ. πρωτ. 146/7-3-2005, από το οποίο προκύπτει σαφώς επί λέξει "ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του αρχείου μας δεν επήλθε καμία μεταβολή στο διάγραμμα και στους πίνακες διανομής αγροκτήματος Αχλαδέας έτους 1930 στις μικροϊδιοκτησίες με αριθμό 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12", και σε συνδυασμό με τον χάρτη διανομής του έτους 1932 από τον οποίο προκύπτει σαφώς ότι τα ανωτέρω ακίνητά τους ήταν μικρο-ιδιοκτησίες, τα οποία υπάγονταν στο αγρόκτημα Αχλαδέας (πρώην Βουρλοχώρι) και όχι στο αγρόκτημα Θεοτόκος (πρώην Φλιάκα Κερασιά). Με τον δεύτερο, από τον αριθμό 8 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, λόγο του αναιρετηρίου υποστηρίζεται ότι το Εφετείο παρά τον νόμο δεν έλαβε υπόψη τον ουσιώδη αγωγικό ισχυρισμό τους ότι οι αναφερόμενοι απώτεροι δικαιοπάροχοί τους είχαν απαιτήσει την κυριότητα των επιδίκων με πρωτότυπο τρόπο δια της αγροτικής αποκαταστάσεώς τους κατά τις διατάξεις της εποικιστικής νομοθεσίας και βάσει του κτηματολογικού πίνακα και διαγράμματος διανομής του αγροκτήματος Βουρλοχωρίου του έτους 1930, που "έκτοτε αυτός ήταν ο τίτλος κυριότητός των". Παρεκτός του ότι ο λόγος αυτός της αναίρεσης με το ανωτέρω περιεχόμενο προβάλλεται αλυσιτελώς, αφού αναφέρεται και μόνον στην εν έτει 1930 κτήση κυριότητας των δικαιοπαρόχων των αναιρεσειόντων-εναγόντων επί των επιδίκων, χωρίς να γίνεται επίκληση κτήσεως κυριότητας έκτοτε των ιδίων των εναγόντων και των άμεσων δικαιοπαρόχων τους με έναν από τους νόμιμους τρόπους, παράγωγο ή πρωτότυπο, στην οποία (επίκληση κυριότητας) να στηρίζεται η αγωγή, ο ίδιος αυτός λόγος της αναίρεσης είναι αβάσιμος, αφού από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της αγωγής, που αποτελεί και την ιστορική της βάση προκύπτει σαφώς ότι οι αναιρεσείοντες στηρίζουν την αγωγή τους στην (έκτακτη) χρησικτησία και μόνον, τόσο των ιδίων όσο και των άμεσων και απώτερων δικαιοπαρόχων τους, επί των επιδίκων, χωρίς επίκληση, σαφώς και ορισμένως, κτήσεως κυριότητας των απώτερων δικαιοπαρόχων τους κατά τις διατάξεις της εποικιστικής νομοθεσίας (αγροτική αποκατάσταση) και εντεύθεν μεταβιβάσεως της κυριότητας αυτής κατά κάποιον νόμιμο τρόπο στους ίδιους τους αναιρεσείοντες. Με τον πρώτο δε λόγο του αναιρετηρίου και υπό την επίκληση του αριθμ. 1 του άρθρου 559 υποστηρίζεται ότι το Εφετείο με το να μην εξετάσει την φερόμενη ως προταθείσα ως άνω βάση της αγωγής (κυριότητα των απώτερων δικαιοπαρόχων τους από αγροτική αποκατάσταση) παραβίασε, με την μη εφαρμογή τους, τις διατάξεις της αγροτικής και επικοιστικής νομοθεσίας, την οποία (νομοθεσία) συλλήβδην μνημονεύουν οι αναιρεσείοντες και οι οποίες, κατά τους ισχυρισμούς τους, ήταν εφαρμοστέες εν προκειμένω, αντί των διατάξεων περί ιδιωτικών δασών, περί χρησικτησίας κατά το β.ζ.ρ. δίκαιο, περί δικαιοστασίου, περί προστασίας δημοσίων κτημάτων, περί γαιών του Τουρκικού νόμου κ.λ.π., τις οποίες έλαβε υπόψη το Εφετείο για να κρίνει τη νομική βασιμότητα της αγωγής και τις οποίες αναφέρουν οι αναιρεσείοντες, χωρίς να προσδιορίζουν τον τρόπο της παραβιάσεώς τους, με ποίαν δηλαδή παραδοχή του Εφετείου παραβιάστηκε ποια διάταξη. Ενόψει του ότι ο εξεταζόμενος αυτός πρώτος λόγος αναιρέσεως αφορά μη προταθέντα ως άνω ισχυρισμό (κυριότητα δικαιοπαρόχων των αναιρεσειόντων-εναγόντων κτηθείσα με αγροτική αποκατάσταση), απαραδέκτως προβάλλεται, σύμφωνα με την προηγηθείσα νομική σκέψη, και είναι απορριπτέος προεχόντως γι' αυτόν τον λόγο.
ΙΙΙ. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως ως αβάσιμη κατ' ουσίαν, να διαταχθεί η εισαγωγή στο δημόσιο ταμείο του κατατεθέντος παραβόλου (άρθρ. 495 παρ. 4 του ΚΠολΔ) και να καταδικασθούν οι αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσίβλητου συνεταιρισμού (άρθρ. 176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), όπως ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 25-7-2012 αίτηση των Τ. Α. κ.λ.π. για αναίρεση της υπ' αριθμ. 246/2010 αποφάσεως του Εφετείου Λαρίσης.
Διατάσσει να εισαχθεί στο δημόσιο ταμείο το παράβολο που κατατέθηκε. Και
Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου, την οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.-
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε, στην Αθήνα, στις 7 Ιανουαρίου 2014.
Δημοσιεύθηκε, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 5 Φεβρουαρίου 2014.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ