Θέμα
Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Ποινών συγχώνευση, Απόλυση υφ' όρο.
Περίληψη:
Υφ’ όρου απόλυση. Νομική φύση. Αποτελεί στάδιο εκτελέσεως της ποινής. Αν, κατά το στάδιο της δοκιμασίας του, τελέσει ο υφ’ όρου απολυθείς άλλη εκ δόλου πράξη και του επιβληθεί γι’ αυτήν ποινή ανώτερη των έξι μηνών, μολονότι η ανασταλείσα και η νέα ποινή συναντώνται κατά την εκτέλεση, δεν επιτρέπεται να καταγνωσθεί συνολική ποινή με προσμέτρηση και της ανασταλείσας, αλλά η νέα ποινή θα αποτιθεί χωριστά, μετά την έκτιση ολοκλήρου του υπολοίπου της ποινής που είχε ανασταλεί. Αναιρείται, λόγω εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής του άρθρου 108 ΠΚ, η προσβαλλόμενη απόφαση με την οποία συγχωνεύθηκε η ανασταλείσα ποινή και εκείνη που επιβλήθηκε στον υφ’ όρου απολυθέντα, ανώτερη των έξι μηνών, για εκ δόλου αδίκημα που διέπραξε κατά την περίοδο της δοκιμασίας του.
ΑΡΙΘΜΟΣ 706/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, (κωλυομένου του Αντιπροέδρου Μιχαήλ Δέτση), Θεοδώρα Γκοϊνη - Εισηγήτρια, Βασίλειο Κουρκάκη, Γεώργιο Χρυσικό και Ελευθέριο Μάλλιο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 20 Φεβρουαρίου 2008, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Εφετών Θράκης, περί αναιρέσεως της 189/2007 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης. Με κατηγορούμενο τον Χ1, κρατούμενο στις Δικαστικές Φυλακές Τρικάλων, που εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του Μαριάννα Παπαδάκη.
Το Πενταμελές Εφετείο Θράκης, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας Εφετών Θράκης ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 62/17-10-2007 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέα του Ποινικού Τμήματος του Εφετείου Θράκης Ιωάννη Στεφανάκου και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1805/2007.
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και την πληρεξούσια δικηγόρο του κατηγορουμένου, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τις διατάξεις των άρθρων 105, 108 και 109 του ΠΚ, αν από την απόλυση, υπό τον όρο της ανακλήσεως, του καταδικασθέντος σε στερητική της ελευθερίας ποινή περάσει το χρονικό διάστημα της ποινής το οποίο υπολείπετο για έκτιση, σε όσες περιπτώσεις αυτό είναι ανώτερο από τρία έτη, ή αν περάσουν τρία έτη, όταν αυτό είναι μικρότερο των τριών ετών, χωρίς να γίνει ανάκληση, η ποινή, (αν δεν πρόκειται για ισόβια κάθειρξη, οπότε απαιτείται να περάσουν δέκα έτη), θεωρείται ότι έχει εκτιθεί. Αν, όμως, μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα, εκείνος που απολύθηκε διαπράξει έγκλημα από δόλο, για το οποίο του επιβλήθηκε αμετακλήτως οποτεδήποτε ποινή φυλακίσεως ανώτερη από έξι μήνες, τότε εκτίει αθροιστικά και ολόκληρο το υπόλοιπο της προηγούμενης ποινής, το οποίο έπρεπε να εκτίσει κατά το χρόνο της προσωρινής απολύσεως. Η απόλυση, δηλαδή, υπό τον όρο της ανακλήσεως, δεν αποτελεί απαλλαγή από την ποινή, αλλά στάδιο εκτελέσεώς της, που επιδιώκει την αποτροπή της υποτροπής με τη βελτίωση του καταδίκου και την κοινωνική του αποκατάσταση (Ολ. ΑΠ 106/1991). Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 97 ΠΚ, οι διατάξεις του άρθρου 94 παρ. 1 του ίδιου κώδικα, για τον καθορισμό συνολικής εκτιτέας ποινής, εφαρμόζονται και όταν κάποιος, προτού εκτιθεί ολοκληρωτικά ή παραγραφεί ή χαριστεί η ποινή που του επιβλήθηκε για κάποια αξιόποινη πράξη, καταδικασθεί για άλλη αξιόποινη πράξη, οποτεδήποτε και αν τελέσθηκε αυτή. Από τις εν λόγω διατάξεις, σε συνδυασμό και με εκείνη του άρθρου 551 παρ. 1 ΚΠοινΔ, η οποία ορίζει ότι "αν πρόκειται να εκτελεσθούν κατά του ίδιου προσώπου περισσότερες αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικά εγκλήματα που συρρέουν, εφαρμόζονται οι ορισμοί του ποινικού Κώδικα για τη συρροή", συνάγεται ότι αν κατά το στάδιο της δοκιμασίας εκείνου που απολύθηκε υφ' όρον συμπέσει ποινή ανώτερη των έξι μηνών για άλλη (ή και περισσότερες) από δόλο πράξη, παρόλον ότι η ποινή που έχει ανασταλεί και η νέα συναντώνται κατά την εκτέλεση, δεν επιτρέπεται να καταγνωσθεί μία συνολική ποινή με συνυπολογισμό της ποινής που έχει ανασταλεί υπό τον όρο της ανακλήσεως, καθόσον ολόκληρο το υπόλοιπο της τελευταίας εκτίεται αθροιστικά, αφότου καταστεί αμετάκλητη η απόφαση που επέβαλε στον υφ' όρον απολυθέντα ποινή φυλακίσεως ανώτερη των έξι μηνών για έγκλημα που διέπραξε από δόλο εντός του χρόνου της δοκιμασίας. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα έγγραφα της δικογραφίας, τα οποία επισκοπούνται παραδεκτώς για την έρευνα της βασιμότητας του εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' ΚΠοινΔ προβαλλομένου, με την κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως του Εισαγγελέα Εφετών Θράκης, λόγου, προκύπτουν τα εξής: Ο Χ1, ο οποίος εξέτιε ποινή καθείρξεως 24 ετών και 8 μηνών, που είχε καθορισθεί ως εκτιτέα απ' αυτόν συνολική ποινή με την 66/1997 συγχωνευτική απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης, έτυχε υφ' όρον απολύσεως με το 226/2003 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Χαλκιδικής και αποφυλακίσθηκε την 23 Ιουλίου 2003, με υπόλοιπο ποινής 9 ετών, 8 μηνών και 23 ημερών. Ο ίδιος, όμως, την 12 Ιουλίου 2005, δηλαδή εντός του χρόνου δοκιμασίας από την απόλυσή του, διέπραξε και νέα από δόλο εγκλήματα και συγκεκριμένα αυτά της απόπειρας ληστείας από κοινού, της παράνομης κατοχής όπλου από κοινού, της παράνομης οπλοφορίας και της οπλοχρησίας, για τα οποία καταδικάσθηκε, με τη 1121/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης, σε συνολική ποινή καθείρξεως 10 ετών και 6 μηνών, καθώς και σε χρηματική ποινή 1.500 ευρώ. Ακολούθως, υπέβαλε ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης την από 29.8.2007 αίτησή του για συγχώνευση των ποινών που του είχαν επιβληθεί με τις ως άνω 66/1997 και 1121/2006 αποφάσεις. Το Πενταμελές Εφετείο Θράκης έκανε δεκτή την εν λόγω αίτηση με την προσβαλλόμενη 189/2007 απόφασή του και καθόρισε τη συνολική ποινή που έπρεπε να εκτίσει ο αιτών - κατάδικος σε 28 έτη και 5 μήνες, αποτελούμενη από τη βαρύτερη ποινή καθείρξεως των 24 ετών και 8 μηνών που επιβλήθηκε με την ανωτέρω πρώτη απόφαση, επαυξημένη κατά 3 έτη και 6 μήνες από τις ποινές της δεύτερης, παρά το γεγονός ότι δεν συνέτρεχε νόμιμη περίπτωση τέτοιας συγχωνεύσεως, κατά τα προεκτεθέντα, αφού ο ανωτέρω, ενόψει του ότι διέπραξε νέα εγκλήματα από δόλο εντός του χρόνου δοκιμασίας του μετά την υφ' όρον απόλυσή του και του επιβλήθηκε γι' αυτά ποινή καθείρξεως 10 ετών και έξι μηνών, όφειλε να εκτίσει αθροιστικά και ολόκληρο το υπόλοιπο της προηγούμενης ποινής που είχε ανασταλεί με την υφ' όρον απόλυση. Επομένως, έτσι που έκρινε το Πενταμελές Εφετείο Θράκης, παραβίασε τις προαναφερθείσες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις και ο μοναδικός συναφής λόγος αναιρέσεως της ένδικης αιτήσεως, εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' ΚΠοινΔ είναι βάσιμος. Κατ' ακολουθίαν πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Η υπόθεση δεν χρήζει παραπομπής στο δικαστήριο της ουσίας, κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 518 παρ. 1 ΚΠοινΔ, αφού δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω εκδικάσέως της.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 189/2007 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Μαρτίου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 18 Μαρτίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ