Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Παύση οριστική ποινικής διώξεως, Παραγραφή, Δυσφήμηση συκοφαντική.
Περίληψη:
Συκοφαντική δυσφήμηση. Λόγοι αιτήσεως, έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και υπέρβαση εξουσίας. Κατ' ουσία βάσιμος ο πρώτος λόγος αναιρέσεως. Χρόνος τελέσεως της πράξεως που υπερβαίνει την οκταετία της τιμωρούμενης σε βαθμό πλημμελήματος αυτής πράξεως. Η παραγραφή ως θεσμός δημοσίας τάξεως που εξαλείφει την ποινική αξίωση της πολιτείας, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως. Αναιρεί την απόφαση, κρατεί και δικάζει το ίδιο παύει οριστικά την ποινική δίωξη.
Αριθμός 1457/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Πατινίδη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Νικόλαο Κωνσταντόπουλο-Εισηγητή, Παναγιώτη Ρουμπή, Γεώργιο Μπατζαλέξη και Χριστόφορο Κοσμίδη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 20 Απριλίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικόλαου Τσάγγα (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Βασίλειο Ζορμπά, περί αναιρέσεως της 2174-2175/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πατρών. Με πολιτικώς ενάγοντα τον ..., που δεν παραστάθηκε. Το Τριμελές Εφετείο Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 8 Φεβρουαρίου 2010 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 251/2010.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως και να κηρυχθεί αθώος.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη, κατά τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚποινΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον απ6 άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Δ' του ίδιου Κώδικα λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του Δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο και σε σχέση με τα αποδεικτικά μέσα πρέπει να προκύπτει με βεβαιότητα ότι έχουν ληφθεί όλα στο σύνολό τους και όχι ορισμένα μόνο από αυτά. Για τη βεβαιότητα δε αυτή αρκεί να μνημονεύονται όλα, έστω κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα, κλπ.), χωρίς ανάγκη ειδικότερης αναφοράς τους και μνείας του τι προέκυψε χωριστά από καθένα από αυτά, ενώ το γεγονός ότι εξαίρονται ορισμένα αποδεικτικά μέσα δεν υποδηλώνει ότι δεν λήφθηκαν υπόψη τα άλλα. Δεν αποτελούν όμως λόγους αναιρέσεως η εσφαλμένη εκτίμηση εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολογήσεως κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της μεταξύ τους αξιολογικής συσχετίσεως των αποδεικτικών στοιχείων, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας.
Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη 2174-2175/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος, συκοφαντικής δυσφήμησης κατά πλειοψηφία και του επιβλήθηκε ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών, η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για τρία (3) χρόνια. Όπως προκύπτει από το σκεπτικό, σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το δίκασαν Τριμέλες Εφετείο, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση των αναφερομένων αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη περί πραγμάτων κρίση του, κατά λέξη τα εξής: "στις 22-4-2002 ο κατηγορούμενος με πρόθεση ισχυρίσθηκε ψευδές γεγονός το οποίο ηδύνατο να βλάψει την υπόληψη του μηνυτή .... Ειδικότερα κατά την διάρκεια εκσκαφής οικοδομικών εργασιών σε οικόπεδο ιδιοκτησίας της κόρης του μηνυτή ενώπιον του εργολάβου ..., ισχυρίσθηκε ότι εξαπατά τις δημόσιες υπηρεσίες και βγάζει άδεια οικοδομής σε ξένο οικόπεδο. Το γεγονός αυτή ήταν ψευδές και ο μηνυτής ουδέποτε είχε προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες. Κατά συνέπεια πρέπει να κηρυχθεί ένοχος της πράξεως της συκοφαντικής δυσφημήσεως όπως στο διατακτικό αναφέρεται." Στη συνέχεια, το άνω Δικαστήριο, κατά πλειοψηφία, τον κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα κήρυξε ένοχο της αξιόποινης πράξης της συκοφαντικής δυσφήμησης και ειδικότερα, του ότι : "στην ... στις 22-4-2002 με πρόθεση ισχυρίσθηκε για κάποιον άλλον γεγονός ψευδές το οποίο δύναται να βλάψει τη τιμή και την υπόληψη του μηνυτή ... και συγκεκριμένα κατά την διάρκεια εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών σε οικόπεδο ιδιοκτησίας της θυγατέρας του (μηνυτή) ενώπιον του εργολάβου ..., ισχυρίστηκε ψευδώς για τούτον ότι "είναι απατεώνας και ότι εξαπατά τις δημόσιες υπηρεσίες και βγάζει άδεια οικοδομής σε ξένο οικόπεδο". Τα γεγονότα αυτά είναι ψευδή καθ' όσον ο μηνυτής ουδέποτε προέβη σε τέτοιου είδους ενέργειες. Στην ενέργεια δε αυτή προέβη ο κατηγορούμενος καίτοι γνώριζε ότι τα ισχυριζόμενα είναι κατάλληλα όπως βλάψουν τη τιμή και την υπόληψη του μηνυτή και είχε θέληση να ισχυρισθεί τα βλαπτικά αυτά γεγονότα".
Όμως, το δικάσαν Δικαστήριο, τόσο στο σκεπτικό του όσο και στο διατακτικό του, που το συμπληρώνει, δεν διαλαμβάνει ουδεμία αιτιολογική σκέψη και ουδεμία αναφορά στα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του Δικαστηρίου για την συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του αδικήματος ή στις αποδείξεις που θεμελίωσαν τα περιστατικά αυτά. Επίσης η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση δεν διαλαμβάνει ούτε διατυπώνει καμμία κρίση ούτε καν ένα συλλογισμό με τον οποίο έγινε η υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών της υποθέσεως στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Κατά συνέπεια, ο από το άρθρο 510 παρ.1 περ.Δ'ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως της κρινόμενης αιτήσεως, με τον οποίο αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας είναι και κατ'ουσίαν βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός.
Κατά τα αρ. 111,112 και 113 του ΠΚ, το αξιόποινο εξαλείφεται με την παραγραφή, η οποία για τα πλημμελήματα είναι πενταετής και αρχίζει από την ημέρα που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη, αναστέλλεται δε για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία και μέχρι να καταστεί αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως πέραν των τριών (3) ετών. Από τις διατάξεις αυτές, σε συνδυασμό με εκείνες των άρ. 310 παρ. 1 εδ. β', 370 εδ. β', 511 (όπως αντικαταστάθηκε από το άρ. 50 παρ. 5 του Ν. 3160/2003) και 514 ΚΠΔ, προκύπτει ότι η παραγραφή, ως θεσμός δημόσιας τάξης, που εξαλείφει την ποινική αξίωση της πολιτείας, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας ακόμα και από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος, εφόσον διαπιστώσει τη συμπλήρωση της, μετά την άσκηση της αίτησης αναίρεσης και κριθεί βάσιμος ένας λόγος αυτής, οφείλει, μετά την εντεύθεν αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης, να παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη. Στην κρινόμενη υπόθεση, όπως ήδη σημειώθηκε ο αναιρεσείων καταδικάστηκε για συκοφαντική δυσφήμηση (αρ.363-362 ΠΚ) και ειδικότερα για την παραπάνω αξιόποινη πράξη, που φέρεται ότι τελέστηκε στις 22 Απριλίου 2002. Το αξιόποινο όμως, της πράξεως αυτής που είναι πλημμέλημα και φέρεται να έχει τελεστεί στις 22-4-2002 έχει εξαλειφθεί με παραγραφή, αφού από τον ως άνω χρόνο τέλεσης της παραπάνω πράξης, μέχρι τη διάσκεψη (15-6-2010) της παρούσας απόφασης συμπληρώθηκε ο χρόνος της πενταετούς παραγραφής και της τριετούς αναστολής αυτής. Επομένως, εφόσον κατά τα προεκτεθέντα, έγινε δεκτός ως βάσιμος ο από το αρ.510 παρ.1 στοιχ.Δ'ΚΠΔ λόγος αναίρεσης, πρέπει το Δικαστήριο τούτο να παύσει οριστικά λόγω παραγραφής, την εναντίον του κατηγορουμένου ποινική δίωξη για την πιο πάνω πράξη της συκοφαντικής δυσφήμησης, που φέρεται να έχει τελεστεί στις 22-4-2002.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί τη με αριθμό 2174-2175/9 οριστική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημ/των) Πατρών.
Κρατεί και δικάζει κατ'ουσίαν την υπόθεση αυτή.
Παύει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου, ..., για συκοφαντική δυσφήμηση, πράξη που φέρεται ότι τελέστηκε στην ... στις 22 Απριλίου 2002.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 15 Ιουνίου 2010.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 26 Ιουλίου 2010.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ