Θέμα
Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Ποινή, Ναρκωτικά, Αναίρεση μερική.
Περίληψη:
Αναιρεσείων Εισαγγελέας Εφετών Λαρίσης. Άρθρο 505 παρ. 1 ΚΠΔ, άρθρο 20 παρ. 1 στοιχ. ζ΄ Ν. 3459/2006 Ν. περί ναρκωτικών. Άρθρα 23, 30 παρ. Α Ν. 3459/2006 Ν. περί ναρκωτικών. Άρθρα 83, 84, 85 ΠΚ. Η επιβληθείσα ποινή μεγαλυτέρα της από τον νόμο προβλεπομένης. Αναιρεί ως προς την ποινή και προς την συνολική ποινή δι’ εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικών ποινικών διατάξεων.
Αριθμός 782/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό και Βιολέττα Κυτέα-Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Δεκεμβρίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Αναστασίου Κανελλοπούλου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Εφετών Λάρισας, περί αναιρέσεως της 204/2008 αποφάσεως του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας.
Με κατηγορούμενο τον ... και ήδη κρατούμενο στο Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Βασίλειο Διοματάρη.
Το Πενταμελές Εφετείο Λάρισας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας Εφετών Λάρισας, ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 38/7-10-2008 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Εφετείου Λάρισας Ιωάννη Κατσανούλη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1629/2008.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του κατηγορουμένου, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρον 505 § 1 ΚΠΔ "Εκτός από την περίπτωση της παρ. 3 του προηγουμένου άρθρου αναίρεση μπορούν να ζητήσουν ...δ)ο Εισαγγελεύς Πλημμελειοδικών...και ο Εισαγγελεύς Εφετών για τις αποφάσεις του Εφετείου και τις αποφάσεις των μεικτών ορκωτών και τριμελών ...που ανήκουν στην περιφέρειά του. Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτουμένη από τις διατάξεις του άρθρου 93 § 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 § 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγον αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σ' αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα προκύψαντα από την ακροαματική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, στα οποία εστηρίχθη η κρίση του δικαστηρίου για την συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφηρμόσθη. Δια την ύπαρξη τοιαύτης αιτιολογίας α)είναι επιτρεπτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο, β)αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να απαιτείται να εκτίθεται τι προέκυψε εξ ενός εκάστου αυτών ή ποίο βαρύνει για τον σχηματισμό της δικαστικής κρίσεως. Εξ άλλου κατά την διάταξη του άρθρου 510 § 1 στοιχ. Ε' ΚΠΔ, λόγον αναιρέσεως της καταδικαστικής αποφάσεως συνιστά η εσφαλμένη εφαρμογή ή ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει στο νόμο έννοια διαφορετική από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη είναι η εφαρμογή αυτού, όταν το δικαστήριο χωρίς να παρερμηνεύει το νόμο δεν υπάγει στην αληθινή έννοιά του τα πραγματικά περιστατικά που δέχεται ότι προέκυψαν καθώς και όταν η σχετική διάταξη παρεβιάσθη εκ πλαγίου, πράγμα που συμβαίνει όταν στο πόρισμα της αποφάσεως, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του σκεπτικού προς το διατακτικό της και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα, του εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της ορθής εφαρμογής της ουσιαστικής ποινικής διατάξεως, οπότε η απόφαση στερείται νομίμου βάσεως. Κατ' άρθρα 20 § 1 στοιχ. ζ' Ν. 3459/2006, με τον οποίον εκωδικοποιήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 76 παρ. 7 του Συντάγματος οι ισχύουσες διατάξεις περί ναρκωτικών και αντίστοιχον άρθρο 5 Ν. 1729/1987 "με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και με χρηματική ποινή δύο χιλιάδων εννιακοσίων (2.900) μέχρι διακοσίων ενενήντα χιλιάδων (290.000) ευρώ τιμωρείται όποιος (ζ') κατέχει ναρκωτικά", 23 "Με ισόβια κάθειρξη και με χρηματική ποινή είκοσι εννέα χιλιάδων τετρακοσίων δώδεκα (29.412) μέχρι πεντακοσίων ογδόντα οκτώ χιλιάδων διακοσίων τριάντα πέντε (588.235) ευρώ, τιμωρείται ο παραβάτης των άρθρων 20, 21, και 22 αν είναι υπότροπος ή ενεργεί κατ' επάγγελμα ...". (αντίστοιχον άρθρ. 8 Ν. 1729/1987), 30 § 1 "όσοι απέκτησαν την έξη της χρήσης ναρκωτικών και δεν μπορούν να την αποβάλουν με τις δικές τους δυνάμεις, υποβάλλονται σε ειδική μεταχείριση κατά τους όρους του νόμου αυτού και" § 4 "Δράστης, στο πρόσωπο του οποίου συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1, αν είναι υπαίτιος τέλεσης: α. Της πράξης του άρθρου 29 παρ. 1 παραμένει ατιμώρητος και εφαρμόζονται σε αυτόν οι διατάξεις του άρθρου 32. β. Των πράξεων του άρθρου 20 παρ. 1 περιπτώσεις β', στ', ζ', η', ι και ιβ' τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και με χρηματική ποινή πεντακοσίων ενενήντα (590) έως δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και αν συντρέχει διακεκριμένη περίπτωση του άρθρου 21 ή επιβαρυντική περίσταση του άρθρου 23 τιμωρείται με πρόσκαιρη κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και με χρηματική ποινή οκτακοσίων ογδόντα (880) έως εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ". (αντίστοιχον άρθρ. 13 § 4 Ν. 1729/1987).
Περαιτέρω κατ' άρθρα 83 ΠΚ "όπου στο γενικό μέρος προβλέπεται ποινή ελαττωμένη χωρίς κανένα άλλο προσδιορισμό, ή ποινή που πρέπει να επιβληθεί επιμετρείται ως εξής ...στοιχ. γ' αντί για την ποινή της κάθειρξης έως δέκα ετών επιβάλλεται κάθειρξη έως έξι ετών ή φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους", 84 § 1 "Η ποινή μειώνεται επίσης κατά το μέτρο που προβλέπει το προηγούμενο άρθρο και στις περιπτώσεις που το δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις οίες θεωρούνται ιδίως (§ 2)....δ)το ότι ο υπαίτιος επέδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του και ε)το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του", και 85 "Όταν συντρέχουν περισσότεροι από ένας λόγοι για τη μείωση της ποινής κατά το άρθρο 83 ή όταν συντρέχουν ένας ή περισσότεροι τέτοιοι λόγοι μαζί με ελαφρυντικές περιστάσεις (άρθρο 84), εφαρμόζεται μόνο μία φορά η μείωση της ποινής σύμφωνα με το μέτρο που προβλέπει το άρθρο 83' στην επιμέτρηση της ποινής λαμβάνονται υπόψη όλοι οι πιο πάνω λόγοι και ελαφρυντικές περιστάσεις". Στην προκειμένη περίπτωση το Πενταμελές Εφετείο Λαρίσης με την προσβαλλομένη υπ' αριθμ. 204/2008 απόφασή του, εδέχθη, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη κρίση του περί τα πράγματα μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση, των κατ' είδος αναφερομένων αποδεικτικών μέσων "τις καταθέσεις των μαρτύρων της κατηγορίας, που εξετάστηκαν ενόρκως στο ακροατήριο, την ανάγνωση των πρακτικών της πρωτοβάθμιας δίκης και όλων των εγγράφων που αναφέρονται στα πρακτικά, την υπ' αριθμ. 131/14-3-2007 συμπληρωματική απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου, την απολογία του κατηγορουμένου και την εν γένει αποδεικτική διαδικασία", (εδέχθη) τα εξής πραγματικά περιστατικά: " Ο κατηγορούμενος κατά τον αναφερόμενο στο διατακτικό τόπο και χρόνο με περισσότερες πράξεις τέλεσε περισσότερα εγκλήματα και ειδικότερα: έχοντας αποκτήσει την έξη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών την οποία δεν μπορεί να αποβάλει με δικές του δυνάμεις (βλ. υπό στοιχεία 1, 2, 3, 7, 8, 10 αναγνωσθέντα έγγραφα που προσκόμισε ο κατηγορούμενος) κατείχε διάφορες ποσότητες ναρκωτικών ουσιών (ηρωίνη, κοκαΐνη, ινδική κάνναβη) που αναλυτικώς περιγράφονται στο διατακτικό. Την άνω πράξη διέπραξε κατ' επάγγελμα καθόσον είχε διαμορφώσει υποδομή (δράση με μεθοδικότητα και οργανωμένο σχέδιο από μισθωθείσα προς τούτο οικία στην οποία είχε εγκατασταθεί μόνος του για απρόσκοπτη ανάπτυξη της δραστηριότητάς του) με πρόθεση την επανειλημμένη τέλεση της πράξεως αυτής με σκοπό τον πορισμό εισοδήματος, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι περιστασιακώς εργαζόταν με τη μητέρα του στις λαϊκές αγορές. Οι άνω ποσότητες ναρκωτικών που κατείχε είναι μεγάλες και δεν αποδείχθηκε ότι προοριζόταν για αποκλειστικά δική του χρήση, αλλά για διακίνηση αυτών (βλ. κατάθεση πρώτου μάρτυρα) ενισχυομένης της κρίσεως αυτής και από την ηλεκτρονική ζυγαριά που κατείχε. Επίσης αποδείχθηκε ότι αυτός κατείχε χωρίς άδεια Αρμόδιας Αρχής ένα οπλοπολυβόλο με γεμιστήρα και σφαίρες, ένα πιστόλι και φυσίγγια όπως λεπτομερώς περιγράφεται στο διατακτικό. Γι' αυτό πρέπει να κηρυχθεί ένοχος της κατοχής ναρκωτικών ουσιών ως τοξικομανής πράξη που διαπράττει κατ' επάγγελμα και της κατοχής όπλων και πυρομαχικών να του αναγνωρισθούν όμως τα ελαφρυντικά του άρθρου 84 § 2δ και ε του Π.Κ. διότι επέδειξε ειλικρινή μετάνοια να μειώσει τις συνέπειες των πράξεών του, συμπεριφέρθηκε δε καλά για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την τέλεση της πράξης του, όπως αποδεικνύεται και από τα αναγνωσθέντα έγγραφα του ΚΑΚΚ ... όπου παρακολουθεί ειδικά μαθήματα, γινομένων δεκτών εν μέρει των αυτοτελών ισχυρισμών του κατηγορουμένου περί τοξικομανίας και αναγνώρισης σ' αυτόν ελαφρυντικών περιστάσεων". Μετά ταύτα εκήρυξε ένοχο τον ... του ότι "στη ..., στις 18.10.2005, έχοντας αποκτήσει την έξη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών και μη μπορώντας να την αποβάλει με τις δικές του δυνάμεις, Α) Στον παραπάνω τόπο και χρόνο, στη μισθωμένη οικία, στη ..., επί της οδού ..., στην οποία διέμενε, κατείχε ναρκωτικά και συγκεκριμένα: 1) κοκαΐνη, συνολικού βάρους τριάντα εννέα γραμμαρίων και εκατό χιλιοστών του γραμμαρίου (39,1 γραμ.), 2) ηρωίνη, συνολικού βάρους δέκα τεσσάρων γραμμαρίων και τριακοσίων χιλιοστών του γραμμαρίου (14,3 γραμ.), 3) μίγμα κάνναβης και καπνού, καθαρού βάρους δύο γραμμαρίων (2 γραμ.), και 4) νάιλον σακούλα με αποξηραμένη κάνναβη σε φούντα, βάρους τριακοσίων εβδομήντα ενός γραμμαρίων (371 γραμ.) εντός του αύλειου χώρου της εν λόγω οικίας. Επιπλέον κατείχε στο εντός του υπό στοιχεία κυκλοφορίας ... Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτου, μάρκας BMW, που οδηγούσε 1) κοκαΐνη, συνολικού βάρους δεκαπέντε γραμμαρίων και εννιακοσίων χιλιοστών του γραμμαρίου (15,9 γραμ.) και 2) ηρωίνη, βάρους δύο (2) γραμμαρίων και εκατό χιλιοστών του γραμμαρίου (2,1 γραμ.). Τις παραπάνω ποσότητες είχε στη φυσική του εξουσία, δυνάμενος να τις διαθέσει κατά τη βούληση του. Τέλεσε δε την πράξη αυτή κατ' επάγγελμα, ήτοι όχι ευκαιριακά, αλλά με μεθοδικότητα και ετοιμότητα, κατόπιν οργανωμένου σχεδίου και αφού διαμόρφωσε την κατάλληλη υποδομή με πρόθεση επανειλημμένης τέλεσης της πράξεως αυτής, αποσκοπώντας στην άμεση απόληψη εισοδήματος, Β) Στον παραπάνω τόπο και χρόνο κατείχε παράνομα πυρομαχικά: και όπλα, κατά την έννοια του νόμου. Ειδικότερα, κατά το γενόμενο νομοτύπως έλεγχο από αρμόδια αστυνομικά όργανα διαπιστώθηκε ότι κατείχε; 1) εντός του υπνοδωματίου, της ως άνω οικίας ένα (1) εύχρηστο οπλοπολυβόλο, με πτυσσόμενο κοντάκι με αριθμό ... με ενδείξεις "SHE 75" με γεμιστήρα και δεκαεπτά (17) σφαίρες επ' αυτής με ενδείξεις "32 AUTO CBC", 2) εντός του αύλειου χώρου της ως άνω οικίας, επιμελώς κρυμμένα, α) ένα πιστόλι εύχρηστο 9 MM με αριθμό ..., με γεμιστήρα, ο οποίος περιείχε οκτώ (8) φυσίγγια 9 MM με ένδειξη LUGER" β) είκοσι επτά (27) φυσίγγια 9 MM με ένδειξη "LUGER και γ) εννέα (9) φυσίγγια με ένδειξη "32 AUTO", χωρίς άδεια της αρμόδιας αστυνομικής αρχής. Είναι δε η κοκαΐνη, η ηρωίνη και η κάνναβη, ναρκωτικές ουσίες, γιατί δρουν στο κεντρικό σύστημα και προκαλούν εξάρτηση του ατόμου από αυτές. Δέχεται το Δικαστήριο ότι ο κατηγορούμενος έδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να μειώσει τις συνέπειες των πράξεων του και ότι συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πράξη του". Με βάση τις παραδοχές αυτές της αποφάσεως ήτοι ότι ο κατηγορούμενος εδικάσθη και κατεδικάσθη για κατοχή ναρκωτικών ουσιών ως τοξικομανής κατ' επάγγελμα και συντρεχουσών υπέρ αυτού ελαφρυντικών περιστάσεων άρθρου 84 § 2 δ' και ε' ΠΚ προς δε και για οπλοκατοχή, το Πενταμελές Εφετείο Λαρίσης του επέβαλε ποινή καθείρξεως επτά (7) ετών και χρηματική ποινή πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ για τα ναρκωτικά και φυλάκιση δέκα (10) μηνών για την οπλοκατοχή. Συνολικώς δε κάθειρξη επτά (7) ετών και πέντε (5) μηνών. Όμως η επιβληθείσα ποινή έπρεπε, για τα ναρκωτικά, να προσδιορισθεί εντός των υπό του νόμου, ως ανωτέρω εξετέθη, τιθεμένων πλαισίων δηλαδή μεταξύ φυλακίσεως τουλάχιστον ενός έτους και καθείρξεως έως έξι ετών, με το να επιβάλει δε ποινή καθείρξεως επτά ετών για τα ναρκωτικά εσφαλμένως εφήρμοσε τις ανωτέρω ουσιαστικές ποινικές διατάξεις του Ν. 1729/1987 ως εκωδικοποιήθη δια του Ν. 3459/2006 και του ΠΚ και πρέπει δεκτού καθισταμένου του σχετικού λόγου της κρινομένης αιτήσεως αναιρέσεως του Εισαγγελέως Εφετών Λαρίσης, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη δι' αυτής απόφαση, όσον αφορά την ποινή για την παράβαση του Ν. περί ναρκωτικών και αναγκαίως και ως προς την συνολική ποινή και, παρελκούσης της ερεύνης του ετέρου λόγου της αναιρέσεως, σχετικά με την αναγνώριση της συνδρομής των ελαφρυντικών περιστάσεων να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο συγκροτηθησόμενο από άλλους δικαστάς (άρθρ. 518, 519 ΚΠΔ). Και τούτο, διότι παρ' όλον ότι ο νόμος δεν διακρίνει, τότε μόνον ο Α.Π αναιρών δεν παραπέμπει προς νέα συζήτηση αλλ' επιβάλλει αυτός την προσήκουσα ποινήν όταν αυτή είναι σταθερώς ορισμένη υπό του νόμου, μη καταλείποντος εις τον δικαστή στάδιον επιμετρήσεως - αλλά τοιαύτας απολύτως ορισμένας ποινάς δεν γνωρίζει ο Π.Κ., εκτός των προβλεπομένων υπό ειδικών τινών μόνο διατάξεων-, διότι το άρθρο 518 δεν σκοπεί να καταστήσει τον Άρειο Πάγον δικαστήριο της ουσίας αλλά απλώς να μη παρελκύεται το πέρας της ποινικής διαδικασίας όταν είναι ματαία και άσκοπος η νέα κατ' ουσίαν συζήτηση της υποθέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθμ. 204/2008 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Λάρισας, και μόνον ως προς την περί ποινής, για την παράβαση του Ν. περί ναρκωτικών διάταξή της ως και ως προς την περί συνολικής ποινής διάταξη αυτής. Και
Παραπέμπει την υπόθεση προς νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου 2009.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 20 Μαρτίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ