Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ψευδής καταμήνυση, Δυσφήμηση συκοφαντική, Δόλος.
Περίληψη:
Επάρκεια αιτιολογίας. Ψευδής καταμήνυση και συκοφαντική δυσφήμηση. Αιτιολογείται ο δόλος όταν πρόκειται περί ιδίας συμπεριφοράς του κατηγορουμένου. Για την ψευδή καταμήνυση δεν απαιτείται και όντως τιμωρία, αλλ’ αρκεί ο σκοπός ποινικής δίωξης.
ΑΡΙΘΜΟΣ 2192/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Μιχαήλ Δέτση), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Θεοδώρα Γκοΐνη, Αναστάσιο Λιανό (που ορίσθηκε με την υπ' αριθμ. 44/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), Ελένη Σπίτσα (που ορίσθηκε με την υπ' αριθμ. 30/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου) και Ελευθέριο Μάλλιο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 2 Απριλίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κονταξή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Χριστίνας Σταυροπούλου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αγγελο Κωνσταντινίδη, περί αναιρέσεως της 118/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Αθηνών (που συνεδρίασε στη Χαλκίδα). Με πολιτικώς ενάγοντα τον Ψ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Μιχαήλ Χάνο.
Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών (που συνεδρίασε στη Χαλκίδα), με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων -κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 7 Ιανουαρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 223/2008.
Αφού άκουσε Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των ως άνω διαδίκων, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί ως αβάσιμη η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής απόφασης, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ λόγο αναίρεσης, υπάρχει, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, όταν εκτίθενται σ' αυτή με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της πράξης για την οποία καταδικάσθηκε ο κατηγορούμενος, και αναφέρονται οι αποδείξεις, που τα θεμελιώνουν, και οι νομικοί συλλογισμοί με βάση τους οποίους υπήχθησαν τα περιστατικά που αποδείχθηκαν στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Ειδικότερα, επί των περιπτώσεων για τη θεμελίωση της υποκειμενικής υπόστασης των οποίων απαιτείται ειδικός δόλος, όπως επί των εγκλημάτων της ψευδούς καταμήνυσης, και συκοφαντικής δυσφήμησης (άρθρα 229, και 362, 363 ΠΚ), όπου απαιτείται όπως ο δράστης τελεί εν γνώσει του ψεύδους του σχετικού γεγονότος, υπάρχει η ως άνω αιτιολογία εάν, σύμφωνα με τις παραδοχές της απόφασης, ο σχετικός με το ψευδές αυτό γεγονός ισχυρισμός του δράστη θεμελιώνεται σε προσωπική πεποίθηση ή αντίληψη του ίδιου ή σε δική του πράξη ή παράλειψη, οπότε είναι αυτονόητη η σχετική γνώση του δράστη χωρίς να απαιτείται παράθεση άλλων σχετικών με τη γνώση περιστατικών. Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης σε συνδυασμό με το διατακτικό αυτής, τα οποία, ως αποτελούντα ενιαίο σύνολο, παραδεκτά αλληλοσυμπληρώνονται, το Εφετείο δέχθηκε, κατά την ανέλεγκτη αναιρετικά κρίση του, ότι από τα αναφερόμενα κατ' είδος και κατηγορία αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκαν τα ακόλουθα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά: "Ο κατηγορούμενος, κατά τον στο διατακτικό τόπο και χρόνο: 1) Εν γνώσει του κατάγγειλε ψευδώς στο υποκατάστημα ΙΚΑ ..... ότι δήθεν απασχολήθηκε σε διάφορα δημόσια και ιδιωτικά έργα που εκτελέστηκαν από τον εργολάβο και ήδη εγκαλούντα Ψ κατά το από 16-12-1998 έως 13-12-2000 χρονικό διάστημα και ότι ασφαλίστηκε μόνο για 296 ημερομίσθια αντί των 864 που υποτίθεται ότι εργάστηκε ζητώντας με την εν λόγω καταγγελία του διαφορά 568 ημερομισθίων, ενώ το αληθές είναι ότι στις εργασίες του εγκαλούντος πραγματοποίησε μόνο 296 ημερομίσθια με αποτέλεσμα ο εγκαλών να υποστεί από το ΙΚΑ τις νόμιμες συνέπειες και 2) Εν γνώσει της αναληθείας τελών ισχυρίστηκε για κάποιον άλλο ενώπιον τρίτων, γεγονός ψευδές δυνάμενο να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του και συγκεκριμένα με τα παραπάνω τα οποία κατάγγειλε, γνωρίζοντας ότι είναι ψευδή και των οποίων έλαβαν γνώση οι αρμόδιοι υπάλληλοι του ΙΚΑ ....., έβλαψε την τιμή και την υπόληψη του εγκαλούντος, αφού ο τελευταίος εμφανιζόταν να μην τηρεί τις νόμιμες υποχρεώσεις στον ανωτέρω εργαζόμενό του. Επομένως πρέπει να κηρυχθεί ένοχος, κατά τα στο διατακτικό...". Στη συνέχεια με βάση όσα αναφέρθηκαν κήρυξε αυτόν ένοχο για το ότι: "Κατά τους κάτωθι αναφερόμενους τόπους και χρόνους, με περισσότερες πράξεις τέλεσε περισσότερα εγκλήματα που τιμωρούνται από το νόμο με πρόσκαιρες στερητικές της ελευθερίας ποινές και ειδικότερα: 1) Στη ....., την 15-12-2000, εν γνώσει του καταμήνυσε άλλον ψευδώς ενώπιον της αρχής, ότι τέλεσε αξιόποινη πράξη, με σκοπό να προκαλέσει την καταδίωξή του γι ' αυτήν και ειδικότερα, εν γνώσει του κατήγγειλε ψευδώς στο υποκατάστημα ΙΚΑ ....., ότι δήθεν απασχολήθηκε σε διάφορα δημόσια και ιδιωτικά έργα που εκτέλεσε ως εργολάβος ο εγκαλών Ψ, κάτοικος ....., κατά το χρονικό διάστημα από 16-2-98 έως και 13-12-2000 και ότι ασφαλίστηκε μόνο για 296 ημερομίσθια εκ του συνόλου των 864 που υποτίθεται ότι εργάσθηκε, ζητώντας με την καταγγελία του αυτή διαφορά 568 ημερομισθίων. Η αλήθεια όμως είναι ότι απασχολήθηκε στις εργασίες του εγκαλούντα και εκτέλεσε 296 ημερομίσθια και μόνο, με αποτέλεσμα να υποστεί ο εγκαλών από το ΙΚΑ τις νόμιμες συνέπειες. 2) Στη ....., την 15-12-2000, εν γνώσει της αναληθείας τελών ισχυρίσθηκε ενώπιον τρίτων για κάποιον άλλον γεγονός ψευδές δυνάμενο να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του και συγκεκριμένα με τα όσα ψευδή εν γνώσει του κατήγγειλε, τα οποία αναφέρονται στην υπό στοιχ. 1 πράξη του κατηγορητηρίου και των οποίων έλαβαν γνώση οι αρμόδιοι υπάλληλοι του ΙΚΑ ....., έβλαψε την τιμή και την υπόληψη του ως άνω εγκαλούντος, αφού τον εμφάνιζαν ως εργοδότη που δεν τηρούσε τις νόμιμες υποχρεώσεις απέναντι στον εργαζόμενό του". Με τις σκέψεις αυτές το Εφετείο κήρυξε ένοχο τον αναιρεσείοντα των αξιόποινων πράξεων της ψευδούς καταμήνυσης (άρθρο 229 παρ. 1 Π.Κ.) και της συκοφαντικής δυσφήμησης (άρθρα 362, 363 Π.Κ.) και επέβαλε σ' αυτόν συνολική ποινή φυλάκισης δέκα (10) μηνών, την οποία μετέτρεψε σε χρηματική ποινή προς 1500 δραχμές την ημέρα.
3.- Με αυτά που δέχθηκε το Εφετείο διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την, κατά την ανωτέρω έννοια, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει με σαφήνεια και πληρότητα, χωρίς δε αντιφάσεις και λογικά κενά, όλα εκείνα τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από τα αναφερόμενα αποδεικτικά μέσα και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση των άνω πράξεων για τις οποίες καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων. Ειδικότερα εκτίθενται όλα τα περιστατικά που θεμελιώνουν το ψευδές του γεγονότος που αποτέλεσε στοιχείο των ανωτέρω πράξεων. Ως προς τη γνώση από τον αναιρεσείοντα της αναλήθειας του ισχυρισμού του, που αφορά όλες τις επίμαχες πράξεις, υπάρχει πλήρης αιτιολογία για τη θεμελίωση του άμεσου αυτού δόλου, αφού ο σχετικός ως άνω ισχυρισμός του στη μήνυση, περί του χρόνου απασχολήσεώς του, του οποίου έλαβαν γνώση οι υπάλληλοι του ΙΚΑ ....., στηρίζεται σε προσωπική του πεποίθηση και αντίληψη. Για την ψευδή καταμήνυση δεν απαιτείται και όντως τιμωρία, αλλ' αρκεί ο σκοπός ποινικής δίωξης. Επομένως το γεγονός ότι δεν αναφέρονται οι συνέπειες είναι αδιάφορο. Εξάλλου η καταγγελία στο αρμόδιο υποκατάστημα ΙΚΑ συνιστά όντως σε βάρος του καταγγελλομένου αξιόποινη πράξη που διώκεται αυτεπαγγέλτως. Επομένως ο μοναδικός λόγος αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ με τον οποίο προβάλλεται η πλημμέλεια της έλλειψης ειδικής αιτιολογίας είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Ακολούθως, επειδή δεν υπάρχει άλλος παραδεκτός λόγος αναιρέσεως προς εξέταση πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο583 παρ.1 ΚΠοινΔ), καθώς και στη δικαστική δαπάνη του πολιτικώς ενάγοντος (άρθρ. 176 και 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 7-1-2008 αίτηση του Χ για αναίρεση της υπ'αριθμ.118/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, που συνεδρίασε στη Χαλκίδα. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ, καθώς και στη δικαστική δαπάνη του πολιτικώς ενάγοντος, που ανέρχονται σε πεντακόσια (500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 25 Σεπτεμβρίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 20 Οκτωβρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ