Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Υπεξαίρεση, Απόφαση αθωωτική.
Περίληψη:
Δεκτή αναίρεση Εισαγγελέα Α.Π. αθωωτικής αποφάσεως κατηγορουμένων για άμεση συνέργεια σε κακουργηματική υπεξαίρεση για έλλειψη αιτιολογίας. Αναιρεί εν μέρει. Παραπέμπει.
Αριθμός 1424/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή, Νικόλαο Ζαΐρη (που ορίσθηκε προς συμπλήρωση της συνθέσεως με τη με αριθμό 54/2008 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου) και Βιολέττα Κυτέα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 16 Μαΐου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου περί αναιρέσεως της με αριθμό 144/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Ιωαννίνων. Με κατηγορούμενους τους: 1) Χ1, 2) Χ2 και 3) Χ3, που εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ζήση Κωνσταντίνου. Με συγκατηγορούμενους τους: 1) Χ4 και 2) Χ5. Με πολιτικώς ενάγουσα την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "GROUP 4 SECURICOR ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΞΙΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ" και τον διακριτικό τίτλο "G4S CASH SERVICES S.A.", που εδρεύει στη Μεταμόρφωση Αττικής και εκπροσωπείται νόμιμα, την οποία στο ακροατήριο εκπροσώπησαν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι Γεώργιος Μπιστιόλης και Ιωάννης Χαβρές. Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Ιωαννίνων, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό "5" και ημερομηνία 25 Ιανουαρίου 2008 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίας Στεφανοπούλου και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 184/2008.
Α φ ο ύ ά κ ο υ σ ε Τον Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, που ζήτησε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τους πληρεξουσίους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 505 παρ.2 του ΚΠοινΔ, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου μπορεί να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε αποφάσεως μέσα στην προθεσμία του άρθρου 479 παρ.2, δηλαδή μέσα σε ένα μήνα από την καταχώρηση της αποφάσεως καθαρογραφημένης στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 παρ.3 του ΚΠΔ. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δικαιούται να ασκεί αναίρεση κατά πάσης αποφάσεως, αθωωτικής ή καταδικαστικής, οποιουδήποτε ποινικού δικαστηρίου και για όλους τους λόγους του άρθρου 510 παρ.1 ΚΠΔ, μεταξύ των οποίων η έλλειψη της από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και η εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης. Ειδικά προκειμένου για αθωωτική απόφαση ενόψει του τεκμηρίου αθωότητας, που θεσπίζεται και από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ.2 της ΕΣΔΑ (ν.δ. 53/74), τέτοια έλλειψη αιτιολογίας που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, συντρέχει όταν δεν εκτίθενται στην απόφαση με σαφήνεια και πληρότητα τα αναγκαία πραγματικά περιστατικά της αξιόποινης πράξεως και οι λόγοι από τους οποίους το δικαστήριο της ουσίας αδυνατεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο κατηγορούμενος πραγμάτωσε την αντικειμενική ή υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος που του αποδίδεται. Εξάλλου εσφαλμένη εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει και όταν αυτή παραβιάστηκε εκ πλαγίου, για το λόγο ότι δεν εκτίθενται στην απόφαση κατά τρόπο σαφή, πλήρη και ορισμένο τα πραγματικά περιστατικά, είτε κατά την έκθεσή τους υπάρχει αντίφαση ή λογικά κενά, με συνέπεια να καθίσταται ανέφικτος ο αναιρετικός έλεγχος περί της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Ιωαννίνων που την εξέδωσε, κήρυξε με αυτή αθώους τους κατηγορουμένους για άμεση συνέργεια σε κατ' εξακολούθηση κακουργηματική υπεξαίρεση ποσού συνολικού ύψους 1.720.000 ευρώ που τέλεσαν από κοινού οι κατηγορούμενοι Χ4 και Χ5 (άρθρ.46 παρ. 1β, 45, 98 και 375 παρ.1β Π.Κ.), με την εξής κατά λέξη αιτιολογία: Από τις καταθέσεις των μαρτύρων και τα λοιπά αποδεικτικά μέσα τα οποία κατ' είδος μνημονεύονται, "Σχετικά με τη συμμετοχή των λοιπών κατηγορουμένων στην τέλεση υπεξαιρέσεως του ως άνω ποσού εκ μέρους του πρώτου και δευτέρου τούτων, αποδείχτηκε ότι αυτοί παρείχαν άμεση συνδρομή στους δύο πρώτους κατηγορουμένους, αυτουργούς κατά τη διάρκεια και στην εκτέλεση της πράξης της υπεξαιρέσεως και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε χωρίς αυτή τη συνδρομή με βεβαιότητα δεν ήταν δυνατή η τέλεση του εγκλήματος της υπεξαιρέσεως υπό τις άνω περιστάσεις. Όμως από κανένα στοιχείο δεν αποδείχτηκε δόλια προαίρεση των εν λόγω συνεργών, αφού κατά την κρίση του δικαστηρίου αυτοί δεν γνώριζαν ότι οι δύο πρώτοι κατηγορούμενοι τελούσαν την πράξη της υπεξαιρέσεως, δεδομένου οι μάρτυρες που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του Δικαστηρίου δεν ήταν κατέθεσαν κάτι σχετικό. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου ενισχύεται από το γεγονός ότι οι τρίτος και πέμπτος κατηγορούμενοι τελούσαν τις ίδιες εργασίες, όπως και κατά το προ του Φεβρουαρίου του έτους 2006 χρονικό διάστημα, καθώς και από το γεγονός ότι ο τέταρτος τούτων άρχισε να εργάζεται τις 6-6-2006, δηλαδή λίγες μόνο ημέρες πριν τις 23-6-2006, ημερομηνία, κατά την οποία αποκαλύφθηκε η πράξη που είχαν ήδη τελέσει οι δύο πρώτοι. Επομένως οι τρεις τελευταίοι κατηγορούμενοι πρέπει να κηρυχθούν αθώοι της άμεσης συνέργειας και δη κατ' εξακολούθηση, στην υπεξαίρεση των δύο πρώτων για έλλειψη δόλου". Η αιτιολογία όμως αυτή δεν είναι ειδική και εμπεριστατωμένη, με την έννοια που αναπτύχθηκε στη νομική σκέψη, αφού δεν διαλαμβάνει τα πραγματικά εκείνα περιστατικά με τα οποία να αιτιολογείται γιατί το δικαστήριο της ουσίας δεν πείσθηκε για την ενοχή των κατηγορουμένων και δη για την ανυπαρξία του δόλου αυτών. Επί πλέον ενώ δέχεται ρητώς ότι οι κατηγορούμενοι αυτοί παρείχαν άμεση συνδρομή στους αυτουργούς και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε χωρίς τη συνδρομή δεν ήταν δυνατή η τέλεση του εγκλήματος των αυτουργών αντιφατικά καταλήγει στην κρίση για την μη υποκειμενική θεμελίωση της πράξης με βάση την ακατάληπτη και ασαφή φράση ότι ".....οι μάρτυρες που εξετάστηκαν στο ακροατήριο δεν ήταν κατέθεσαν κάτι σχετικό..". Περαιτέρω προκειμένου να ενισχυθεί η κρίση αυτή του Δικαστηρίου, γίνεται δεκτό κατά τρόπο εντελώς αντιφατικό ότι το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται στο ότι οι μεν δύο κατηγορούμενοι (τρίτος και πέμπτος),εργαζόταν επί μακρόν χρόνον ο δε τέταρτος κατηγορούμενος για λίγο χρονικό διάστημα . Με αυτές όμως τις αντιφάσεις και τα λογικά κενά δεν καθίσταται εφικτός ο αναιρετικός έλεγχος για την ορθή ή μη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 27, 46 παρ.1β, και 375 παρ. 1β του Π.Κ. που εφαρμόσθηκαν, με συνέπεια να στερείται η απόφαση νομίμου βάσεως. Επομένως, είναι βάσιμοι οι από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' του ΚΠΔ λόγοι της υπό κρίση αίτησης αναίρεσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση εν μέρει και δη ως προς την απαλλακτική για τους κατηγορουμένους Χ1, Χ2 και Χ3 διάταξή της για άμεση συνέργεια σε κατ' εξακολούθηση κακουργηματική υπεξαίρεση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο, συντιθέμενο όμως από άλλους δικαστές εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 Κ.Π.Δ.)
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί εν μέρει την 144/2007 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Ιωαννίνων και δη:
Ως προς την διαταξή της με την οποία κηρύχθηκαν αθώοι οι κατηγορούμενοι Χ1, Χ2 και Χ3 της άμεσης συνέργειας σε κατ' εξακολούθηση κακουργηματική υπεξαίρεση .
Παραπέμπει την υπόθεση στο ίδιο δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως, δικαστές.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 2 Μαΐου 2008. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του, στις 29 Μαΐου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ