Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Παύση οριστική ποινικής διώξεως, Παραγραφή, Υπεξαίρεση.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για υπεξαίρεση. Απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο λόγω εκδόσεως παρεμπίπτουσας αποφάσεως για την απόρριψη ενστάσεως αποβολής της πολιτικής αγωγής χωρίς, προηγουμένως, να προτείνει ο Εισαγγελέας, ο οποίος είχε επιφυλαχθεί. Αναίρεση προσβαλλόμενης αποφάσεως. Οριστική παύση ποινικής διώξεως λόγω παραγραφής για τη μερικότερη πράξη της υπεξαιρέσεως με χρόνο τελέσεως την 15-1-2002. Παραπομπή κατά τα λοιπά.
Αριθμός 133/2010
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο, Ιωάννη Γιαννακόπουλο - Εισηγητή και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 13 Ιανουαρίου 2010, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Τσάγγα (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αναστάσιο Τελώνη, περί αναιρέσεως της 989/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πατρών. Με πολιτικώς ενάγουσα την Γερμανική αεροπορική εταιρεία με την επωνυμία "DEUTSCHE LUFTHANSA AG", που εδρεύει στην ... και εκπροσωπείται νόμιμα και που στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκε από την πληρεξουσία δικηγόρο της Μαρία Τουκμακτσή.
Το Τριμελές Εφετείο Πατρών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 19.10.2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1483/2009.
Αφού άκουσε
Τους πληρεξουσίους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά, καθώς και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει εν μέρει δεκτή η προκειμένη αίτηση αναιρέσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 138 παρ. 2, 3 και 171 παρ. 1 εδ. β' και δ' ΚΠΔ, συνάγεται ότι δεν επιτρέπεται να εκδίδεται απόφαση ή οποιαδήποτε διάταξη του δικαστή κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο, αν προηγουμένως δεν προτείνει ο εισαγγελέας, ακουσθούν δε και οι παρόντες διάδικοι. Η παράλειψη της προηγούμενης ακροάσεως είτε του εισαγγελέα είτε ειδικά του κατηγορουμένου επιφέρει απόλυτη ακυρότητα κατά το ανωτέρω άρθρο 171 παρ.1 εδ. β' και δ' ΚΠΔ, η οποία ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α' του ίδιου Κώδικα, λόγο αναιρέσεως.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο αναιρεσείων, με την προσβαλλόμενη υπ` αριθ. 989/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, καταδικάσθηκε για υπεξαίρεση σε βάρος της πολιτικώς ενάγουσας εταιρίας "DEUTSCHE LUFTHANSA ΑΕ", πράξη που τέλεσε με το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου, σε ποινή φυλακίσεως 4 μηνών, ανασταλείσα. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά της αποφάσεως αυτής, πριν από την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του κατηγορουμένου προέβαλε ένσταση αποβολής της πολιτικής αγωγής. Ακολούθως, δόθηκε ο λόγος στον Εισαγγελέα, ο οποίος επιφυλάχθηκε να προτείνει κατά τη διάρκεια τής δίκης. Στη συνέχεια, ο αυτός πληρεξούσιος υπέβαλε αίτημα αναβολής της δίκης για κρείσσονες αποδείξεις. Ο Εισαγγελέας πρότεινε την απόρριψη του αιτήματος αυτού, χωρίς και πάλι να προτείνει και επί της ενστάσεως. Αφού δε δόθηκε ο λόγος και στους πληρεξουσίους δικηγόρους των διαδίκων (κατηγορουμένου, πολιτικώς ενάγουσας) επί του αιτήματος για την αναβολή, το Δικαστήριο, σε μυστική διάσκεψη, με την παρουσία και της Γραμματέως, κατάρτισε και, δια της Προέδρου του, δημοσίευσε αμέσως την παρεμπίπτουσα απόφασή του, με την οποία απέρριψε το αίτημα αναβολής, αλλά και την ένσταση αποβολής της πολιτικής αγωγής, προχωρώντας, μετά από την έκδοση της αποφάσεως αυτής, στην έρευνα της ουσίας της υποθέσεως. Όσον αφορά, λοιπόν, την απόρριψη της ως άνω ενστάσεως, υπάρχει παράλειψη της προηγούμενης ακροάσεως του εισαγγελέα, η οποία, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, επέφερε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, κατά παραδοχήν του σχετικού, από το άρθρο 510 παρ. 1 περ. Α ΚΠοινΔ, λόγου αναιρέσεως.
Περαιτέρω, κατά τα άρθρα 111, 112 και 113 του Π.Κ το αξιόποινο των εγκλημάτων εξαλείφεται με παραγραφή, η οποία, προκειμένου για πλημμελήματα, είναι πενταετής και αρχίζει από τότε που τελέσθηκε η πράξη. Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως πέραν των τριών ετών για τα πλημμελήματα. Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 310 παρ. 1 εδ. β', 370 εδ. β' και 511 ΚΠοινΔ προκύπτει ότι η παραγραφή, ως θεσμός δημόσιας τάξεως, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε στάση της δίκης, ακόμη και από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος, διαπιστώνοντας τη συμπλήρωση αυτής, υποχρεούται να αναιρέσει την προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη, εφόσον η αίτηση αναιρέσεως είναι τυπικά παραδεκτή και περιέχεται σ' αυτήν ένας τουλάχιστον παραδεκτός και βάσιμος λόγος από τους περιοριστικά αναφερόμενους στο άρθρο 510 Κ.Ποιν.Δ (Ολ. ΑΠ 7/2005). Στην προκείμενη περίπτωση, η μερικότερη πράξη της υπεξαιρέσεως, που φέρεται ότι τελέσθηκε στις 15.1.2002, τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος, έκτοτε δε (από τις 15.1.2002) μέχρι τη διάσκεψη επί της αιτήσεως αναιρέσεως (19-1-2010, ημερομηνία συζητήσεως 14.1.2010) παρήλθε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της οκταετίας και εξαλείφθηκε με παραγραφή το αξιόποινο της πράξεως αυτής. Επομένως, αφού η ένδικη αίτηση περιέχει, ως προς το εν λόγω ζήτημα, παραδεκτό λόγο αναιρέσεως, ο οποίος κρίθηκε και βάσιμος, πρέπει να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου για την άνω πράξη, λόγω παραγραφής, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
Μετά από αυτά, παρελκούσης της έρευνας των λοιπών λόγων αναιρέσεως, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολό της, να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη λόγω παραγραφής για την πράξη της υπεξαιρέσεως με χρόνο τελέσεως την 15.1.2002 και να παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 519 του ΚΠοινΔ, η υπόθεση στο ίδιο Δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως, για τα λοιπά ζητήματα, ήτοι για την κατ' ουσίαν έρευνα της μερικότερης πράξης της υπεξαιρέσεως που φέρεται ότι τελέσθηκε στις 15.2.2002.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ την υπ' αριθ. 989/2009 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών.
ΠΑΥΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ, λόγω παραγραφής, για το ότι: Ο κατηγορούμενος Χ, στην ..., κατά την 15-1-2002, ιδιοποιήθηκε παρανόμως ξένα ολικά κινητά πράγματα που περιήλθαν στην κατοχή του. Συγκεκριμένα, ο κατηγορούμενος, ο οποίος διατηρεί στην ..., επί της οδού ... αρ. ..., γραφείο Γενικού Τουρισμού με το διακριτικό τίτλο "... TRAVEL" και πρακτόρευε, δυνάμει της από 31-1-1996 συναφθείσης συμβάσεως, ως εξουσιοδοτημένος πράκτορας, τις εταιρείες μέλη της Διεθνούς Ενώσεως Αεροπορικών Μεταφορών (ΙΑΤΑ ΙΝΤΕΡΝΑΤΙΟΝΑΛ ΑΙΡ ΤΡΑΝΣΠΟΡΤ ΑΣΣΟΣΙΑΤΙΟΝ), μεταξύ των οποίων και την εγκαλούσα γερμανική αεροπορική εταιρεία με την επωνυμία "DEUTSCHΕ LUFTHANSA AE", που εδρεύει στην ..., βάσει δε των υποχρεώσεών του, που απέρρεαν από την ανωτέρω σύμβαση, ήταν υπεύθυνος, μέσω ενός συστήματος που είχε οργανωθεί από την ΙΑΤΑ για λογαριασμό των μελών της (μεταξύ των οποίων και η εγκαλούσα), για την κεντρική διάθεση των μέσων μεταφοράς, την οριστική παρακολούθηση και είσπραξη των χρημάτων που ανήκαν στις επί μέρους αεροπορικές εταιρείες, το λεγόμενο Bank Settlement Plan (σχέδιο τραπεζικού διακανονισμού) ή BSP, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, να παραλαμβάνει τα στελέχη των εντύπων των εισιτηρίων από την ΙΑΤΑ, να τα συμπληρώνει, καθιστώντας τα τίτλους μεταφοράς της συγκεκριμένης αεροπορικής εταιρείας, να ενημερώνει στο τέλος κάθε μήνα την ΙΑΤΑ για τις πωλήσεις των εισιτηρίων που πραγματοποίησε και, εν τέλει, ήταν υποχρεωμένος, μέχρι την 15η ημέρα του επομένου από τις πωλήσεις των εισιτηρίων μήνα, να αποδίδει την αξία των εισιτηρίων στην αντίστοιχη αεροπορική εταιρεία, ώστε να επακολουθήσει η διαδικασία εκκαθάρισης του λογαριασμού, εν τούτοις ο κατηγορούμενος, αν και πραγματοποίησε κατά το χρονικό διάστημα από 1-12-2001 έως 31 -12 -2001, μέσω του προαναφερθέντος καταστήματός του (... TRAVEL) πωλήσεις τίτλων μεταφοράς-εισιτηρίων για λογαριασμό της εγκαλούσας εταιρείας (DEUTSCHΕ LUFTHANSA AE) (DLH), δεν κατέβαλε τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε από την πώληση των εισιτηρίων αυτών μέσα στην ταγμένη προθεσμία, ήτοι μέχρι τις 15.1.2002, ως όφειλε, παρά δε τις επανειλημμένες οχλήσεις και διαμαρτυρίες εκ μέρους της εγκαλούσας, αρνήθηκε να αποδώσει το οφειλόμενο ποσό που ανέρχεται συνολικά σε 6.944,52 ευρώ (1.080.163 δρχ. και ήδη 3.169,96 ευρώ που έπρεπε να αποδοθεί έως την 15.1.2002 για τη λογιστική περίοδο 1 - 15 Δεκεμβρίου 2001 και 1.286.183 δρχ. και ήδη 3.774,56 ευρώ που έπρεπε να αποδοθεί ομοίως έως την 15.1.2002 για τη λογιστική περίοδο 16 - 31 Δεκεμβρίου 2001), παρακρατώντας το και ιδιοποιούμενος αυτό παρανόμως.
ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση, κατά τα λοιπά, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα 20 Ιανουαρίου 2010. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 20 Ιανουαρίου 2010.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ