Θέμα
Ερημοδικία , Κλήτευση , Διαθήκης ακύρωση.
Περίληψη:
Αναίρεση: ερήμην αναιρεσείοντος, απορρίπτει λόγους αναίρεσης από το άρθρο 559 αρ. 8, 559 αρ. 10 559 αρ. 11γ΄ ΚΠολΔ, 559 αρ. 1 εδ. β΄.
Αριθμός 1046/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Γ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Βασίλειο Φούκα, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (λόγω μη υπάρξεως Αντιπροέδρου στο Τμήμα), Δημήτριο Μαζαράκη, Νικόλαο Μπιχάκη, Ερωτόκριτο Καλούδη και Μαρία Βαρελά, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 6 Μαρτίου 2013, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος: Ι. Κ. του Χ., κατοίκου ... που δεν παραστάθηκε.
Των αναιρεσιβλήτων: 1)Χ. Λ. του Γ., κατοίκου ... και 2)Σ. Λ. του Γ., κατοίκου ... ως καθολικού διαδόχων του αρχικώς ενάγοντος Γ. Λ., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ανδρέα Λιώνη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 10/7/2003 αγωγή του αρχικού διαδίκου Γ. Λ., που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Χανίων. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 15/2005 του ιδίου Δικαστηρίου και 370/2010 του Εφετείου Κρήτης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 15/4/2011 αίτησή του. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, παραστάθηκαν μόνο οι αναιρεσίβλητες, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η Εισηγήτρια Αρεοπαγίτης Μαρία Βαρελά ανέγνωσε την από 6/2/2013 έκθεσή της, με την οποία πρότεινε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, όπως προκύπτει από την υπ' αριθμ. .../28-2-2012 έκθεση επιδόσεως του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθήνας … που προσκομίζουν και επικαλούνται οι αναιρεσίβλητες οι οποίες επισπεύδουν τη συζήτηση της υπόθεσης, στον αναιρεσείοντα, Ι. Κ. επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα με επιμέλειά τους ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της αίτησης αναίρεσης με τις πράξεις κατάθεσης και ορισμού δικασίμου για την αναφερομένη στην αρχή της απόφασης συνεδρίαση και κλήση προς συζήτηση της υπόθεσης. Επομένως, αφού ο αναιρεσείων δεν εμφανίστηκε κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του πινακίου, στην πιο πάνω δικάσιμο ούτε υπέβαλε την κατά το άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ. δήλωση παραστάσεώς του στο ακροατήριο, πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση της υποθέσεως παρά την απουσία του σύμφωνα με το άρθρο 576 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.
Επειδή, ο εκ του άρθρου 559 αρ. 10 Κ.Πολ.Δ. λόγος αναίρεσης ιδρύεται αν το δικαστήριο παρά το νόμο δέχθηκε πράγματα που έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης ως αληθή χωρίς απόδειξη. Ο όρος "πράγματα" είναι ταυτόσημος του αντιστοίχου όρου του άρθρου 559 αριθ. 8 Κ.Πολ.Δ., δηλαδή θεωρούνται ουσιώδεις για την έκβαση της δίκης νομίμως προταθέντες πραγματικοί ισχυρισμοί θεμελιωτικοί αγωγής, ανταγωγής, ενστάσεως, αντενστάσεως κ.λ.π., όχι δε και οι αρνητικοί των ουσιωδών κατά τα άνω ισχυρισμών ισχυρισμοί του διαδίκου ή τα επιχειρήματα των διαδίκων ή τα συμπεράσματα του δικαστηρίου και των διαδίκων από την εκτίμηση των αποδείξεων. Για την ίδρυση του λόγου αυτού, πρέπει το δικαστήριο να ήταν υποχρεωμένο να εκδώσει προδικαστική απόφαση. Στην προκειμένη περίπτωση με τον πρώτο λόγο αναίρεσης υποστηρίζει ο αναιρεσείων ότι από κανένα νόμιμα προσκομισθέν και αξιολογηθέν αποδεικτικό μέσο δεν προέκυψε πως οι κόρες του αρχικώς ενάγοντος διατηρούσαν με την θανούσα διαθέτιδα θεία του αγαθές σχέσεις αλλ' αντίθετα η διατύπωση του εν λόγω συμπεράσματος υπήρξε όλως αυθαίρετη μιας και από το σύνολο της δικογραφίας προκύπτει σαφώς και πέραν πάσης αμφισβητήσεως όπως δέχθηκε και η πρωτόδικη απόφαση πως οι σχέσεις των θυγατέρων του συζύγου της θανούσας θείας του με την τελευταία ήταν τυπικές, υποπίπτοντας έτσι στην πλημμέλεια του άρθρου 559 αρ. 10 Κ.Πολ.Δ. δεχόμενο τα ως άνω πράγματα χωρίς απόδειξη. Ο λόγος αυτός εκ του άρθρου 559 αρ. 10 Κ.Πολ.Δ. είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος εφόσον τα επικαλούμενα ως άνω πραγματικά περιστατικά δεν είναι "πράγματα" που έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης κατά την έννοια του άρθρου 559 αρ. 10 Κ.Πολ.Δ. Επειδή, ο εκ του άρθρου 559 αρ.11γ' Κ.Πολ.Δ., λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος κατ' ουσίαν όταν το δικαστήριο βεβαιώνει με την απόφασή του ότι έλαβε υπόψη τα συγκεκριμένα αποδεικτικά μέσα για τα οποία προτείνεται ο αναιρετικός λόγος ή έλαβε υπόψη όλα τα μετ' επικλήσεως προσκομιζόμενα έγγραφα, έστω και χωρίς να γίνεται μνεία και χωριστή αξιολόγηση καθενός απ' αυτά στην απόφασή του εκτός εάν παρά τη βεβαίωση αυτή, από το περιεχόμενο της αποφάσεως και ιδίως από τις αιτιολογίες, καταλείπονται αμφιβολίες για τη συνεκτίμηση όλων ή ορισμένων εγγράφων. Στην προκειμένη περίπτωση, το Εφετείο με την προσβαλλομένη απόφασή του, βεβαιώνει ότι κατέληξε στο αποδεικτικό του πόρισμα αφού συνεκτίμησε όλα τα αποδεικτικά μέσα που αναφέρονται σε αυτή, μεταξύ των οποίων και όλα τα έγγραφα τα οποία νομίμως επικαλέστηκαν και προσκόμισαν οι διάδικοι. Από τη βεβαίωση αυτή και όλο το περιεχόμενο της προσβαλλομένης αποφάσεως, προκύπτει ότι το Εφετείο για να σχηματίσει το αποδεικτικό του πόρισμα περί αναγνωρίσεως και κηρύξεως της ακυρότητας της διαθήκης της συζύγου του αρχικώς ενάγοντος Γ. Λ. Ε. Λ. γιατί δεν είχε συνταχθεί και υπογραφεί από την αποβιώσασα, έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε και την απο 9-9-2003 έκθεση νοσηλείας του Γ. Λ. στη Β' Παθολογική Κλινική του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Χανίων ως και την προσκομισθείσα και επικληθείσα εκ μέρους του ιδιωτική γραφολογική πραγματογνωμοσύνη του επιτίμου δικηγόρου Αθηνών δικαστικού γραφολόγου Δ. Θ. Επομένως, ο δεύτερος εκ του άρθρου 559 αρ.11γ Κ.Πολ.Δ. λόγος αναίρεσης με τον οποίον υποστηρίζονται τα αντίθετα, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Επειδή, ο εκ του άρθρου 559 αρ.8 Κ.Πολ.Δ. λόγος αναιρέσεως ιδρύεται όταν το δικαστήριο έλαβε υπόψη πράγματα που δεν προτάθηκαν ή δεν έλαβε υπόψη πράγματα που προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Ως "πράγματα" νοούνται οι αυτοτελείς ισχυρισμοί που τείνουν στη θεμελίωση, κατάλυση ή παρακώλυση του ασκουμένου με την αγωγή, ένσταση ή αντένσταση ουσιαστικού ή δικονομικού δικαιώματος (Ολ.Α.Π.9/1997). "Πράγματα" υπό την έννοια αυτή αποτελούν και οι λόγοι εφέσεως που αφορούν τέτοιους ισχυρισμούς. Δεν αποτελούν "πράγματα" και άρα δεν ιδρύεται ο ως άνω λόγος αναιρέσεως αν δεν ληφθούν υπόψη οι ισχυρισμοί που αποτελούν απλή ή αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής καθώς και οι ισχυρισμοί που συνιστούν επιχειρήματα ή συμπεράσματα των διαδίκων ή του δικαστηρίου από την εκτίμηση των αποδείξεων. Εξάλλου, δεν στοιχειοθετείται ο λόγος αυτός αναίρεσης όταν το δικαστήριο έλαβε υπόψη προταθέντα ισχυρισμό("πράγμα") και τον απέρριψε ευθέως για οποιοδήποτε λόγο τυπικό ή ουσιαστικό, αλλά και όταν το δικαστήριο αντιμετωπίζει και απορρίπτει στην ουσία εκ των πραγμάτων προβληθέντα ισχυρισμό με την παραδοχή ως αποδειχθέντων γεγονότων αντιθέτων προς αυτά που τον συγκροτούν (Ολ.Α.Π. 11/1996). Στην προκειμένη περίπτωση, ο αναιρεσείων με τον τρίτο λόγο αναίρεσης προσάπτει στην προσβαλλομένη απόφαση την πλημμέλεια εκ του άρθρου 559 αριθ.8 Κ.Πολ.Δ. ότι το Εφετείο δεν έλαβε υπόψη του τον ισχυρισμό ότι η διεξαχθείσα γραφολογική πραγματογνωμοσύνη του διορισθέντος γραφολόγου πραγματογνώμονος δικηγόρου Μ. Π. ήταν ατελής και μη τεκμηριωμένη κατά τρόπο επιστημονικά άρτιο ως και το γεγονός ότι αυτός (αναιρεσείων) είναι άτομο με ειδικές ανάγκες μη δυνάμενο να εργαστεί υπό φυσιολογικές συνθήκες λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει και ότι ήταν ορφανός πατρός ανεψιός της κληρονομουμένης Ε. Λ. το γένος Ι. Κ., υιός του αδελφού της που είχε προαποβιώσει ως και όσα κατέθεσε ο μάρτυρας συμβολαιογράφος Ε. Κ. Ο λόγος αυτός αναίρεσης είναι απαράδεκτος καθόσον οι επικαλούμενοι ισχυρισμοί, δεν συνιστούν "πράγματα" υπό την ανωτέρω εκτεθείσα έννοια αλλά συνιστούν επιχειρήματα που έχουν σχέση με την εκτίμηση των αποδείξεων. Εξάλλου, από τη διάταξη του άρθρου 559 αρ.1 εδ.β' Κ.Πολ.Δ. που ορίζει ότι η παράβαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας αποτελεί λόγο αναίρεσης μόνον αν τα διδάγματα αυτά αφορούν την ερμηνεία κανόνων δικαίου ή την υπαγωγή των πραγματικών γεγονότων σ' αυτούς, προκύπτει ότι ο λόγος αυτός αναίρεσης ιδρύεται, όταν το δικαστήριο εσφαλμένα χρησιμοποίησε ή παρέλειψε να χρησιμοποιήσει διδάγματα της κοινής πείρας, προκειμένου να ανεύρει την αληθή έννοια κανόνα δικαίου ή να υπαγάγει σ' αυτόν τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς και όχι όταν παραβαίνει τα διδάγματα αυτά κατά την εκτίμηση των αποδείξεων. Στην προκειμένη περίπτωση με τον τέταρτο λόγο αναίρεσης από το άρθρο 559 αρ. 1 εδ. β' Κ.Πολ.Δ., προβάλλεται η αιτίαση ότι το Εφετείο με το να δεχθεί ότι ενώ η υπογραφή δεν ανήκει στη διαθέτιδα το κείμενο της διαθήκης έχει γραφεί από την ίδια, παραβίασε τα διδάγματα της κοινής πείρας σύμφωνα με τα οποία το πρόσωπο που είναι ικανό να γράψει ένα κείμενο, είναι ικανό να θέσει και την υπογραφή του κάτω απ' αυτό. Ο λόγος αυτός αναίρεσης είναι απαράδεκτος, διότι η επικαλουμένη παραβίαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας δεν αφορά την ερμηνεία διατάξεων νόμου ή την υπαγωγή σ' αυτές των πραγματικών περιστατικών, αλλά την εκτίμηση των αποδείξεων για τις οποίες κρίνουν ανελέγκτως τα δικαστήρια της ουσίας (άρθρο 561 αρ. 1 Κ.Πολ.Δ.). Κατ' ακολουθία, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως της υπ' αριθμ. 370/2010 αποφάσεως του Εφετείου Κρήτης και να καταδικασθεί ο ηττώμενος αναιρεσείων στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων κατά το νόμιμο (άρθρα 176 και 183 Κ.Πολ.Δ.) αίτημά τους.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 15 Απριλίου 2011 αίτηση περί αναιρέσεως της υπ' αριθμ. 370/2010 απόφασης του Εφετείου Κρήτης. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων την οποία ορίζει σε δύο χιλιάδες επτακόσια (2.700) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 14 Μαΐου 2013. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 30 Μαΐου 2013.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ