Αριθμός 472/2019
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα - (Σε Συμβούλιο)
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δήμητρα Κοκοτίνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Αρτεμισία Παναγιώτου - Εισηγήτρια, Γεώργιο Αναστασάκο, Μαρία Γεωργίου και Ευφροσύνη Καλογεράτου-Ευαγγέλου, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αντωνίου Λιόγα (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χαράλαμπου Αθανασίου.
Συνήλθε σε συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 12 Φεβρουαρίου 2019, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση του Εισαγγελέως Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, περί κανονισμού αρμοδιότητας δικαστηρίου, με κατηγορούμενο τον D. K..
Η αίτηση αυτή με ημερομηνία 13072/26-11-2018, που απευθύνεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1527/2018.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αντώνιος Λιόγας, εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Αγγελή, με αριθμό 14/21-1-2019 στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα: "Εισάγω στο Δικαστήριο Σας - σε Συμβούλιο την από 20-11-2018 αίτηση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης για κανονισμό αρμοδιότητας και εκθέτω τα ακόλουθα: Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 132§§1 και 2 Κ.Π.Δ., μεταξύ άλλων ορίζεται, ότι, αν μεταξύ πολλών δικαστηρίων εξίσου αρμοδίων, που δεν υπάγονται το ένα στο άλλο ή μεταξύ ανακριτικών υπαλλήλων αμφισβητείται η αρμοδιότητα για το ίδιο έγκλημα είτε για συναφή εγκλήματα, η αρμοδιότητα καθορίζεται από το Συμβούλιο Εφετών, αν η αμφισβήτηση δημιουργήθηκε μεταξύ δικαστηρίων, που υπάγονται στην περιφέρεια του ή από τον Άρειο Πάγο (σε Συμβούλιο) αν τα δικαστήρια υπάγονται σε διαφορετικά Εφετεία. Με τις παραπάνω διατάξεις ρυθμίζεται ο τρόπος κανονισμού της αρμοδιότητας, καθ' ύλην και κατά τόπον, των δικαστηρίων, των συμβουλίων και των ανακριτικών αρχών, που έχουν ήδη επιληφθεί, όταν συντρέχει σύγκρουση απόψεων περί της αρμοδιότητας, είτε θετική είτε αποφατική και δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ή αμετάκλητο βούλευμα. Επί σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ Εισαγγελέων, που υπάγονται σε διαφορετικές Εισαγγελίες Εφετών, την αμφισβήτηση αίρει ο Άρειος Πάγος (σε Συμβούλιο) [βλ. Α.Π.248/2015, Α.Π.734/2013, I. Ζησιάδης, Κ.Π.Δ., α' τόμος, έκδοση 1976, σελ. 93 και 304, Αθ. Κονταξής, Κ.Π.Δ., τόμος πρώτος, έκδοση 2006, σελ. 1022, Κ. Φράγκος, Κ.Π.Δ., έκδοση 2011, σελ. 406]. Σκοπός του κανονισμού της αρμοδιότητας είναι η πρόληψη ή η άρση μεταξύ των παραλλήλως ενεργούντων δικαστηρίων ή ανακριτικών αρχών, της διενέργειας πολλαπλών άσκοπων ενεργειών και αμφισβητήσεων ή διενέξεων και συνεπώς προϋπόθεση του κανονισμού της αρμοδιότητας αποτελεί η ύπαρξη περισσοτέρων τοπικώς αρμοδίων δικαστηρίων ή ανακριτικών αρχών, που να έχουν επιληφθεί της αυτής υποθέσεως ως αρμόδια ή να αρνούνται να επιληφθούν. Εξάλλου κατ' άρθρον 122 § 1 Κ.Ποιν.Δικ., "η τοπική αρμοδιότητα προσδιορίζεται από τον τόπο όπου τελέστηκε το έγκλημα ή όπου κατοικεί ή διαμένει προσωρινά ο κατηγορούμενος όταν αρχίζει η ποινική δίωξη", και κατ' άρθρον 16 Π.Κ. "Τόπος τέλεσης της πράξης θεωρείται ο τόπος όπου ο υπαίτιος διέπραξε ολικά ή μερικά την αξιόποινη ενέργεια ή παράλειψη..." (Α.Π. 76/2017, Α Π. 1189/2017, Α.Π. 1222/2009, Α.Π.967/2008). Τέλος κατ' άρθρο 5 παρ. 3 του Π.Κ. όταν η πράξη τελείται μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, τόπος τέλεσης θεωρείται και η Ελληνική επικράτεια, εφόσον στο έδαφος της παρέχεται πρόσβαση στα συγκεκριμένα μέσα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασής τους, (όπως η παράγραφος 3 προστέθηκε με το άρθρο 2 Ν.4267/2014,ΦΕΚ Α 137/12.6.2014, σε εναρμόνιση με άρθρο 17 παρ.3 Οδηγίας 2011/93/ΕΕ ). Στην προκειμένη περίπτωση, από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Την 25-6-2017 περιήλθε στην Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος …. ηλεκτρονικό μήνυμα με το παρακάτω περιεχόμενο " καλημέρα σας, ονομάζομαι Α. Κ. και είμαι κάτοικος .... Επικοινωνώ μαζί σας καθώς είδα σε ομάδα στο face book να πωλούνται παράνομα κουτάβια, από ιδιώτη έναντι 150 ευρώ το ένα. Σας επισυνάπτω και σχετική φωτογραφία. Η πώληση είναι παράνομη, βάσει του Ν 4039/12 άρθρο 6, παράγραφος 1. Η ομάδα ονομάζεται "..." δράστης D. K.... ". Την 5-7- 2017 η παραπάνω υπηρεσία Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος …., απέστειλε την εν λόγω καταγγελία στην ... (υπηρεσία Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος …. -Βλέπ. το με αριθμό 1449.../5- 7-2017 έγγραφο), λόγω της κατά τόπον αρμοδιότητας και ειδικότερα διότι η …., όπου φέρεται ότι κατοικεί η καταγγέλλουσα υπάγεται στην (κατά τόπο) αρμοδιότητα της …. όσον αφορά την αστυνομική υπηρεσία, που είναι αρμόδια κατά νόμο για την ανακριτική διερεύνηση των ηλεκτρονικών εγκλημάτων, σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 10 Π.Δ. 178/2014 το οποίο αναφέρει (κατά λέξη) ότι, "...με έδρα τη …, λειτουργεί Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... η οποία υπάγεται διοικητικά στη ΔΙ.Δ.Η.Ε., έχει ταυτόσημη με αυτήν αποστολή και η τοπική της αρμοδιότητα εκτείνεται στην περιοχή του Τομέα ….. Η διάρθρωση της .... σε Τμήματα και οι αρμοδιότητες των Τμημάτων τους είναι όμοιες με εκείνες της ΔΙ.Δ.Η.Ε. και των αντίστοιχων Τμημάτων αυτής...." (Βλέπ. άρθρο 31 παρ. 10 Π.Δ. 178/2014). Την 2-8-2017 η εν λόγω υπηρεσία ...), αφού διενήργησε τις πρώτες ανακριτικές πράξεις απέστειλε την σχετική δικογραφία που σχημάτισε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης με την παρακάτω (κατά λέξη) υποβλητική αναφορά ".... χρήστης της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης facebook με όνομα προφίλ "D. K." και υπερσύνδεσμο URL: https://www.facebook. com/p..., ανήρτησε στην ομάδα του facebook με όνομα "..." αγγελία πώλησης κουταβιών ηλικίας δύο (2) μηνών, κατά παράβαση του του άρθρου άρθρου 6 του Ν.4039/2012 που αφορά "Εκτροφή, αναπαραγωγή και εμπορία ζώων συντροφιάς". Η ιστοσελίδα "www.facebook.com" ανήκει στην εταιρεία: "The Facebook Ireland Ltd", η οποία εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Ταχ. Διεύθυνση: 1601 WillowRoad, MenloPark CA 94025, US) και ως εκ τούτου τα απαραίτητα αρχεία καταγραφής (logfiles) βρίσκονται σε εξυπηρετητές (servers) της ως άνω εταιρίας. Προκειμένου τα στοιχεία αυτά να περιέλθουν σε γνώση μας θα πρέπει να υποβληθεί επίσημο αίτημα δικαστικής συνδρομής, κατ' άρθρο 457 του Κ.Π.Δ., στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας. Πέραν αυτής της διαδικασίας, όσον αφορά το επίμαχο προφίλ, αναφέρεται ότι ενδεχομένως η εταιρεία Facebook Ireland Ltd, στο πλαίσιο απευθείας αιτήματος μας, να γνωστοποιήσει ηλεκτρονικά ίχνη, εφ' όσον αυτά δεν έχουν διαγραφεί. Ειδικότερα, σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται να εκδοθεί σχετική Εισαγγελική Παραγγελία οποία στη συνκεκριυένη υπόθεση εξειδικεύεται υε τη ρητή αναφορά όπως: α) Η εταιρεία "Facebook Ireland Ltd" να γνωστοποιήσει στην Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος …. τα ηλεκτρονικά ίχνη (IP address, date, time, timezone) που αφορούν στο διαχειριστή του προφίλ με όνομα "D. K." και υπερσύνδεσμο (URL) https://www.facebook. com/..., β) οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου να μας παράσχουν τα στοιχεία ταυτότητας των κατόχων των συνδέσεων που ενδεχομένως θα προκύψουν κατ' εφαρμογή των διατάξεων 9/2009, 12/2009 και 9/2011 της Εισαγγελίας Αρείου Πάγου, καθώς η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης από την Υπηρεσία μας, χωρίς την αποστολή των ζητηθέντων στοιχείων, κρίνεται εξαιρετικά δυσχερής έως αδύνατη. Τέλος αναφέρεται ότι η Υπηρεσία μας υπέβαλε αίτημα προς την εταιρία "The Facebook Ireland Ltd" για διατήρηση των ηλεκτρονικών ιχνών του επίμαχου προφίλ" (Βλέπ. το με αριθμό ….23/36/Υ2-β/2-8-2017 έγγραφο της Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... ...). Την 11-8-2017 η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, αντί να ενεργήσει για την υποβολή αιτήματος δικαστικής συνδρομής (κατά τα ανακριτικώς απαιτούμενα), άσκησε την με αριθμό ABM Α-2017/ 24261 ποινική δίωξη για παράβαση του όρθρου 6 Ν. 4039/12 και επέστρεψε την δικογραφία προς την ίδια Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... με την παραγγελία να συνεχίσει την προανάκριση και να εντοπίσει τα στοιχεία του δράστη, ο οποίος στο διαδίκτυο φέρεται στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης facebook με όνομα προφίλ "D. K." (Βλέπ. την από 11-8-2017 παραγγελία). Την 17-11-2017 η εν λόγω υπηρεσία Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... επιστρέφει εκ νέου την δικογραφία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, σημειώνοντας στο διαβιβαστικό της (κατά λέξη) ότι "...σε εκτέλεση ανωτέρω σχετικής, η οποία αφορά στη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προς διακρίβωση τελέσεως αξιόποινων πράξεων και δη παράβαση του άρθρου 6 του Ν.4039/12, σας επανυποβάλλουμε αυτή με τα συνημμένα της έγγραφα, συμπληρωμένη με το υλικό που αναγράφεται στον πίνακα συνημμένων και σας αναφέρουμε τα κάτωθι: Στο πλαίσιο διερεύνησης των στοιχείων ταυτότητας του χρήστη του λογαριασμού-προφίλ στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook με όνομα "D. K." και υπερσύνδεσμο (URL) "www.facebook.com/...", η Υπηρεσία μας απέστειλε αίτημα για τη χορήγηση ηλεκτρονικών ιχνών στην αλλοδαπή εταιρεία με έδρα στην πολιτεία της Καλιφόρνια των Η.Π.Α. "Facebook Inc", μέσω της θυγατρικής αυτής "Facebook Ireland Ltd." με έδρα στην Ιρλανδία, (συν.1). Σύμφωνα με την απάντηση της αλλοδαπής εταιρείας "Facebook Inc." (συν.2), μας γνωστοποιήθηκαν τα ηλεκτρονικά ίχνη του επίμαχου προφίλ, από την ανάλυση των οποίων προκύπτει ότι ανήκουν σε παρόχους με έδρα την …. Η υπηρεσία μας απέστειλε, μέσω της Δ Δ.Α.Σ., (εννοεί την Διεύθυνση Διεθνούς Αστυνομικής Συνεργασίας) αίτημα στις αρχές της ….υ να μας γνωρίσουν τα πλήρη στοιχεία ταυτότητας των κατόχων - συνδρομητών των επίμαχων ηλεκτρονικών διευθύνσεων, (συν.3). Οι αρχές της … μας ενημέρωσαν ότι για να χορηγηθούν τα αιτούμενα στοιχεία από τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου της … απαιτείται η έκδοση Διατάγματος Αποκάλυψης Τηλεπικοινωνιακών Δεδομένων, η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί την αποστολή αιτήματος Δικαστικής Συνδρομής εκ μέρους των Ελληνικών αρχών. Επίσης, μέχρι την αποστολή τέτοιου αιτήματος οι …ς αρχές ζήτησαν την διατήρηση των συγκεκριμένων IP διευθύνσεων από τους αντίστοιχους παρόχους. (συν.4). Γίνεται μνεία ότι, το παραπάνω διάταγμα των … αρχών εκδίδεται για τη διερεύνηση σοβαρών ποινικών αδικημάτων τα οποία τιμωρούνται από πέντε (5) ή και περισσότερα χρόνια φυλάκισης. Τέλος, σύμφωνα με παλαιότερη απάντηση των αρχών της ..., αίτημα δικαστικής συνδρομής απαιτείται και για την παροχή στοιχείων ταυτότητας του κατόχου του τηλεφωνικού αριθμού "...38" που εμφανίζεται στην επίμαχη αγγελία ως τηλέφωνο επικοινωνίας " (Βλέπ. το με αριθμό πρωτ: .../Υ2-97 17-11-2017 έγγραφο της ....). Την 26-3-2018 ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης αποστέλλει την όλη ABM Α-2017/ 24261 δικογραφία στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Λάρισας λόγω δικής του αρμοδιότητας ως εκ του τόπου τελέσεως, καθότι η πράξη (κατά λέξη) " ... έγινε αντιληπτή και καταγγέλθηκε από κάτοικο της περιοχής, ενν,. Λάρισας" (Βλέπ. σχετική σημείωση επί του εξωτερικού φακέλου της δικογραφίας). Την 15-7-2018 ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Λάρισας επιστρέφει εκ νέου την δικογραφία στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, με την σημείωση (κατά λέξη) ότι "...Σας διαβιβάζουμε τη συνημμένη δικογραφία προκαταρτικής εξέτασης που μας διαβιβάσατε λόγω αρμοδιότητας, καθόσον όπως διαπιστώνεται, ουδείς σύνδεσμος προκύπτει που να ανήκει στη δική μας κατά τόπο αρμοδιότητα. Σημειώνεται δε ότι ο τόπος κατοικίας του καταγγέλλοντος δεν συνιστά σύνδεσμο αρμοδιότητας, κατά τα άρθρα 122 επ. ΚΠΔ, ούτε οδηγεί ή συνδέεται κατά τεκμήριο με τον τόπο διάπραξης του εγκλήματος...... Την 20-11-2018 ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης υποβάλλει την κρινομένη αίτηση στην Εισαγγελία Α.Π. με το παρακάτω (κατά λέξη) περιεχόμενο "υποβάλω την παρούσα αίτηση που αφορά σε κανονισμό της αρμοδιότητας μεταξύ των εισαγγελικών και ανακριτικών αρχών της περιφέρειας του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης και της περιφέρειας του Πρωτοδικείου Λάρισας, σχετικά με τη συνυποβαλλόμενη δικογραφία με Α.ΒΜ: Α2017/24261, η οποία βρίσκεται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης και σχηματίσθηκε κατόπιν του από 25-6-2017 μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου - καταγγελίας προσώπου με στοιχεία Α. Κ., κατοίκου ... σχετικά με φερόμενη παράνομη πώληση κουταβιών(6§1, 20§ 1 Ν. 4039/2012) μέσω του facebook από πρόσωπο με στοιχεία "rD. K." (ο οποίος όπως προέκυψε από το αποδεικτικό υλικό διαμένει στην …). Τη δικογραφία αυτή απέστειλα στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Λάρισας λόγω δικής του αρμοδιότητας, καθόσον τόπος τέλεσης της καταγγελλόμενης πράξης, κατά τη γνώμη μου είναι η …, λαμβανομένου υπόψη ότι αυτή τελέστηκε μέσω διαδικτύου και έγινε αντιληπτή και καταγγέλθηκε από κάτοικο της εν λόγω περιοχής στο έδαφος της οποίας παρασχέθηκε πρόσβαση στο μέσο με το οποίο φέρεται ότι τελέστηκε (βλ. αρθρ. 5§3, 16 Π.Κ., 122§ 1 Κ.Π.Δ. και ΑΠ 1308/2015, ΠΧρ 2017.279), ενώ παράλληλα από κανένα στοιχείο της δικογραφίας δεν προκύπτει τοπική αρμοδιότητα των εισαγγελικών και ανακριτικών αρχών της ….)και βέβαια δεν θεμελιώνει τοπική αρμοδιότητα το σχετιζόμενο με την κατανομή των αρμοδιοτήτων της ΕΛ.ΑΣ. γεγονός ότι η δικογραφία σχηματίσθηκε προανακριτικά από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος …... Ωστόσο, η δικογραφία επεστράφη από τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Λάρισας στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης, με τον ισχυρισμό ότι ο τόπος κατοικίας του καταγγέλλοντος δεν συνιστά σύνδεσμο αρμοδιότητας. Επειδή εμμένω στην αρχική μου θέση ότι τοπικά αρμόδιος για την επεξεργασία της προκείμενης δικογραφίας είναι ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Λάρισας, ενώ παράλληλα καμία τοπική αρμοδιότητα δεν έχει σχετικώς ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης, παρακαλώ για τις ενέργειές σας κατά το άρθρο 132§2 του Κ.Π.Δ. προκειμένου να προσδιοριστούν οι αρμόδιες εισαγγελικές και ανακριτικές αρχές αναφορικά με την εν λόγω υπόθεση...." (Βλέπ. την από 20-11-2018 υποβλητική αναφορά του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης προς την Εισαγγελία Α.Π). Λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) έχει ανακύψει ζήτημα αποφατικής σύγκρουσης, ενόψει δε του ότι οι δύο εισαγγελείς υπάγονται σε διαφορετικά εφετεία και ότι αρμόδιος για τον κανονισμό αρμοδιότητας είναι ο Άρειος Πάγος σε Συμβούλιο, β)οι αρχικές ανακριτικές πράξεις για την συγκεκριμένη υπόθεση έχουν διενεργηθεί από τις ανακριτικές Αρχές της …, γ) ότι η καταγγελλομένη αξιόποινη πράξη (πώληση κουταβιών) έγινε δια του διαδικτύου και ότι, σύμφωνα με την με αριθμό 1/2013 εγκύκλιο του Εισαγγελέα Αρείου Πάγου, που αναφέρεται σε ζητήματα που έχουν εγερθεί από την εφαρμογή του Ν. 4039/2012, (κατά λέξη) ".... για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του εγκλήματος (πλημμελήματος) σε βάρος των ζώων στα πλαίσια, ιδίως, του αυτοφώρου, όταν αυτό τελείται μέσω του διαδικτύου ο Εισαγγελέας, με την παραγγελία του για διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης ή προανάκρισης ιδίως μέσω της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ, παραγγέλλει την ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης να παράσχει τα στοιχεία του χρήστη, διεύθυνση", δ)αρμόδια για την εξειδικευμένη έρευνα ηλεκτρονικών εγκλημάτων υπηρεσία ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτή που "κατοικοεδρεύει" στην …. ε)τόπος τελέσεως της καταγγελλομένης πράξεως μπορεί να θεωρηθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση, οποιοδήποτε μέρος της Ελληνικής επικράτειας, στ)σύμφωνα με την μέχρι τώρα απάντηση της αλλοδαπής εταιρείας "Facebook Inc.", τα ηλεκτρονικά ίχνη του επίμαχου προφίλ ανήκουν σε παρόχους με έδρα την …., ζ)ο τόπος "φιλοξενίας" του παρόχου δεν σημαίνει αυτοδικαίως ότι, αποτελεί και τον τόπο κατοικίας του δράστη, ούτε δε και ο αναφερόμενος ως τόπος κατοικίας (Λάρισα) της καταγγέλλουσας επιβεβαιώνεται από οποιοδήποτε στοιχείο της δικογραφίας, προτείνω: Να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση κανονισμού αρμοδιότητας και να προσδιορισθεί ως αρμόδιο κατά τόπον για τη διερεύνηση της ως άνω καταγγελλόμενης αξιόποινης πράξεως το Πρωτοδικείο της Θεσσαλονίκης και οι Εισαγγελικές και Ανακριτικές Αρχές του πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Προτείνω: Να γίνει δεκτή η από 20-11-2018 αίτηση του εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης και να προσδιοριστεί ως αρμόδιος κατά τόπο Εισαγγελέας Πρωτοδικών επί της σχηματισθείσας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό δικογραφίας, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, το Πρωτοδικείο της Θεσσαλονίκης και οι εν γένει Εισαγγελικές και Ανακριτικές Αρχές του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρο 132 παρ. 1 ΚΠΔ "Αν μεταξύ πολλών δικαστηρίων εξ ίσου αρμοδίων, που δεν υπάγονται το ένα στο άλλο ή μεταξύ ανακριτικών υπαλλήλων αμφισβητείται η αρμοδιότητα για το ίδιο έγκλημα ... η αρμοδιότητα καθορίζεται ως ακολούθως, παρ. 2, Το συμβούλιο Εφετών, στην περιφέρεια του οποίου υπάγονται τα δικαστήρια μεταξύ των οποίων δημιουργήθηκε αμφισβήτηση ή ο Άρειος Πάγος, αν υπάγονται σε διαφορετικά εφετεία ... προσδιορίζει το αρμόδιο δικαστήριο με αίτηση του κατηγορουμένου, του πολιτικώς ενάγοντος ή του εισαγγελέως ενός από τα πολλά αρμόδια δικαστήρια". Η αίτηση πρέπει να είναι νομότυπη και να απευθύνεται στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ο οποίος την εισάγει στον Άρειο Πάγο που συνέρχεται σε Συμβούλιο. Τα δικαστήρια δεν υπόκεινται το ένα στο άλλο, όταν επιλαμβάνονται της υποθέσεως σε πρώτο βαθμό και όχι κατόπιν προσβολής της αποφάσεως του ενός ενώπιον του άλλου. Επί σύγκρουσης αρμοδιότητας μεταξύ Εισαγγελέων, που υπάγονται σε διαφορετικές Εισαγγελίες Εφετών, την αμφισβήτηση αίρει επίσης ο Άρειος Πάγος σε Συμβούλιο. Εκ των διατάξεων του άνω άρθρου σαφώς προκύπτει ότι περίπτωση κανονισμού αρμοδιότητας υπάρχει και όταν έχουν επιληφθεί της αυτής ή συναφούς αξιοποίνου πράξεως, περισσότερα από ένα δικαστήρια ή Συμβούλια ή ανακριτικές αρχές ή Εισαγγελείς, τα οποία είναι εξ ίσου αρμόδια και δεν υπάγονται το ένα στο άλλο, και ή θεώρησαν ότι η πράξη αυτή υπάγεται στην αρμοδιότητά τους ή απέσχον να επιληφθούν, διότι θεώρησαν ότι δεν είχαν αρμοδιότητα. Έτσι, η σύγκρουση αρμοδιότητας είναι: α) καταφατική, όταν πλείονα δικαστήρια ή ανακριτικές αρχές κ.λ.π επιληφθέντα της υποθέσεως θεώρησαν εαυτά αρμόδια, οπότε δημιουργείται κίνδυνος εκδόσεως αντιφατικών αποφάσεων και β) αποφατική, όταν απέσχον θεωρήσαντα εαυτά αναρμόδια, οπότε δημιουργείται κίνδυνος αρνησιδικίας. Σκοπός του κανονισμού της αρμοδιότητας είναι η πρόληψη ή η άρση μεταξύ των περισσοτέρων παραλλήλως ενεργούντων δικαστηρίων ή ανακριτικών αρχών κ.λ.π, της διενέργειας πολλαπλών άσκοπων ενεργειών και αμφισβητήσεων ή διενέξεων και συνεπώς προϋπόθεση του κανονισμού της αρμοδιότητας αποτελεί η ύπαρξη περισσοτέρων τοπικώς αρμοδίων δικαστηρίων ή ανακριτικών αρχών κ.λ.π, που να έχουν επιληφθεί της αυτής υποθέσεως ως αρμόδια ή να αρνούνται να επιληφθούν. Εξάλλου, κατ' άρθρον 122 παρ. 1 ΚΠΔ, εφ' όσον δεν πρόκειται για έγκλημα που τελέστηκε με έντυπο, περί του οποίου αναφέρει η παρ. 2 του αυτού άρθρου, "η τοπική αρμοδιότητα προσδιορίζεται από τον τόπο όπου τελέστηκε το έγκλημα ή όπου κατοικεί ή διαμένει προσωρινά ο κατηγορούμενος όταν αρχίζει η ποινική δίωξη", και κατ" άρθρον 16 ΠΚ "Τόπος τέλεσης της πράξης θεωρείται ο τόπος όπου ο υπαίτιος διέπραξε ολικά ή μερικά την αξιόποινη ενέργεια ή παράλειψη...", ενώ, κατ'άρθρο 5 παρ. 3 του ΠΚ, όταν η πράξη τελείται μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, τόπος τέλεσης θεωρείται και η Ελληνική επικράτεια, εφόσον στο έδαφος της παρέχεται πρόσβαση στα συγκεκριμένα μέσα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασής τους.
Στην προκειμένη περίπτωση, από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Την 25-6-2017 περιήλθε στην Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος Αθηνών ηλεκτρονικό μήνυμα με το παρακάτω περιεχόμενο "καλημέρα σας, ονομάζομαι Α. Κ. και είμαι κάτοικος .... Επικοινωνώ μαζί σας καθώς είδα σε ομάδα στο face book να πωλούνται παράνομα κουτάβια, από ιδιώτη έναντι 150 ευρώ το ένα. Σας επισυνάπτω και σχετική φωτογραφία. Η πώληση είναι παράνομη, βάσει του Ν 4039/12 άρθρο 6, παράγραφος 1. Η ομάδα ονομάζεται "..." δράστης D. K.... ". Την 5-7-2017 η παραπάνω Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος …, απέστειλε την εν λόγω καταγγελία στην ... (Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ...) με το με αριθμό 1449.../5- 7-2017 έγγραφο λόγω της κατά τόπον αρμοδιότητας και ειδικότερα διότι η …, όπου φέρεται ότι κατοικεί η καταγγέλλουσα υπάγεται στην (κατά τόπο) αρμοδιότητα της …., όσον αφορά την αστυνομική υπηρεσία, που είναι αρμόδια κατά νόμο για την ανακριτική διερεύνηση των ηλεκτρονικών εγκλημάτων, κατά το άρθρο 31 παρ. 10 Π.Δ. 178/2014, σύμφωνα με το οποίο "...με έδρα τη Θεσσαλονίκη, λειτουργεί Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... η οποία υπάγεται διοικητικά στη ΔΙ.Δ.Η.Ε., έχει ταυτόσημη με αυτήν αποστολή και η τοπική της αρμοδιότητα εκτείνεται στην περιοχή του Τομέα .... Η διάρθρωση της .... σε Τμήματα και οι αρμοδιότητες των Τμημάτων τους είναι όμοιες με εκείνες της ΔΙ.Δ.Η.Ε. και των αντίστοιχων Τμημάτων αυτής....".
Την 2-8-2017 η εν λόγω υπηρεσία ...), αφού διενήργησε τις πρώτες ανακριτικές πράξεις, απέστειλε την σχετική δικογραφία που σχημάτισε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης με την παρακάτω με αρ. Πρωτ. .../Υ2-β'/2-8-2017 υποβλητική αναφορά: "... χρήστης της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης facebook με όνομα προφίλ "D. K." και υπερσύνδεσμο URL: https://www.facebook. com/p..., ανήρτησε στην ομάδα του facebook με όνομα "..." αγγελία πώλησης κουταβιών ηλικίας δύο (2) μηνών, κατά παράβαση του άρθρου 6 του Ν.4039/2012 που αφορά "Εκτροφή, αναπαραγωγή και εμπορία ζώων συντροφιάς". Η ιστοσελίδα "www.facebook.com" ανήκει στην εταιρεία: "The Facebook Ireland Ltd", η οποία εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Ταχ. Διεύθυνση: 1601 WillowRoad, MenloPark CA 94025, US) και ως εκ τούτου τα απαραίτητα αρχεία καταγραφής (logfiles) βρίσκονται σε εξυπηρετητές (servers) της ως άνω εταιρίας. Προκειμένου τα στοιχεία αυτά να περιέλθουν σε γνώση μας θα πρέπει να υποβληθεί επίσημο αίτημα δικαστικής συνδρομής, κατ' άρθρο 457 του Κ.Π.Δ., στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας. Πέραν αυτής της διαδικασίας, όσον αφορά το επίμαχο προφίλ, αναφέρεται ότι ενδεχομένως η εταιρεία Facebook Ireland Ltd, στο πλαίσιο απευθείας αιτήματος μας, να γνωστοποιήσει ηλεκτρονικά ίχνη, εφ' όσον αυτά δεν έχουν διαγραφεί. Ειδικότερα, σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται να εκδοθεί σχετική Εισαγγελική Παραγγελία η οποία στη συγκεκριμένη υπόθεση εξειδικεύεται με τη ρητή αναφορά όπως: α) Η εταιρεία "Facebook Ireland Ltd" να γνωστοποιήσει στην Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... τα ηλεκτρονικά ίχνη (IP address, date, time, timezone) που αφορούν στο διαχειριστή του προφίλ με όνομα "D. K." και υπερσύνδεσμο (URL) https://www.facebook. com/..., β) οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου να μας παράσχουν τα στοιχεία ταυτότητας των κατόχων των συνδέσεων που ενδεχομένως θα προκύψουν κατ' εφαρμογή των διατάξεων 9/2009, 12/2009 και 9/2011 της Εισαγγελίας Αρείου Πάγου, καθώς η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης από την Υπηρεσία μας, χωρίς την αποστολή των ζητηθέντων στοιχείων, κρίνεται εξαιρετικά δυσχερής έως αδύνατη. Τέλος αναφέρεται ότι η Υπηρεσία μας υπέβαλε αίτημα προς την εταιρία "The Facebook Ireland Ltd" για διατήρηση των ηλεκτρονικών ιχνών του επίμαχου προφίλ ...".
Την 11-8-2017 η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, άσκησε την με αριθμό ABM Α-2017/24261 ποινική δίωξη για παράβαση του όρθρου 6 Ν. 4039/12 και επέστρεψε τη δικογραφία προς την ίδια Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... με την παραγγελία να συνεχίσει την προανάκριση και να εντοπίσει τα στοιχεία του δράστη, ο οποίος στο διαδίκτυο φέρεται στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης facebook με όνομα προφίλ "D. K.".
Την 17-11-2017 η εν λόγω υπηρεσία Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... επιστρέφει εκ νέου την δικογραφία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, σημειώνοντας στο•με αριθμ. Πρωτ. .../Υ2-9'/17-11-17 διαβιβαστικό της (κατά λέξη) ότι "...σε εκτέλεση ανωτέρω σχετικής, η οποία αφορά στη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προς διακρίβωση τελέσεως αξιόποινων πράξεων και δη παράβαση του άρθρου 6 του Ν.4039/12, σας επανυποβάλλουμε αυτή με τα συνημμένα της έγγραφα, συμπληρωμένη με το υλικό που αναγράφεται στον πίνακα συνημμένων και σας αναφέρουμε τα κάτωθι: Στο πλαίσιο διερεύνησης των στοιχείων ταυτότητας του χρήστη του λογαριασμού-προφίλ στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook με όνομα "D. K." και υπερσύνδεσμο (URL) "www.facebook.com/...", η Υπηρεσία μας απέστειλε αίτημα για τη χορήγηση ηλεκτρονικών ιχνών στην αλλοδαπή εταιρεία με έδρα στην πολιτεία της Καλιφόρνια των Η.Π.Α. "Facebook Inc", μέσω της θυγατρικής αυτής "Facebook Ireland Ltd." με έδρα στην Ιρλανδία, (συν.1). Σύμφωνα με την απάντηση της αλλοδαπής εταιρείας "Facebook Inc." (συν.2), μας γνωστοποιήθηκαν τα ηλεκτρονικά ίχνη του επίμαχου προφίλ, από την ανάλυση των οποίων προκύπτει ότι ανήκ(c)υν σε παρόχους με έδρα την .... Η υπηρεσία μας απέστειλε, μέσω της ΔΔ.Α.Σ., (Διεύθυνση Διεθνούς Αστυνομικής Συνεργασίας) αίτημα στις αρχές της ... να μας γνωρίσουν τα πλήρη στοιχεία ταυτότητας των κατόχων - συνδρομητών των επίμαχων ηλεκτρονικών διευθύνσεων, (συν.3). Οι αρχές της ... μας ενημέρωσαν ότι για να χορηγηθούν τα αιτούμενα στοιχεία από τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου της ... απαιτείται η έκδοση Διατάγματος Αποκάλυψης Τηλεπικοινωνιακών Δεδομένων, η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί την αποστολή αιτήματος Δικαστικής Συνδρομής εκ μέρους των Ελληνικών αρχών. Επίσης, μέχρι την αποστολή τέτοιου αιτήματος οι Κυπριακές αρχές ζήτησαν την διατήρηση των συγκεκριμένων IP διευθύνσεων από τους αντίστοιχους παρόχους. (συν.4). Γίνεται μνεία ότι, το παραπάνω διάταγμα των Κυπριακών αρχών εκδίδεται για τη διερεύνηση σοβαρών ποινικών αδικημάτων τα οποία τιμωρούνται από πέντε (5) ή και περισσότερα χρόνια φυλάκισης. Τέλος, σύμφωνα με παλαιότερη απάντηση των αρχών της ..., αίτημα δικαστικής συνδρομής απαιτείται και για την παροχή στοιχείων ταυτότητας του κατόχου του τηλεφωνικού αριθμού "...38" που εμφανίζεται στην επίμαχη αγγελία ως τηλέφωνο επικοινωνίας....".
Στη συνέχεια, στις 26-3-2018, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης απέστειλε την όλη ABM Α-2017/2461 δικογραφία στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Λάρισας λόγω δικής του αρμοδιότητας ως εκ του τόπου τελέσεως καθότι η πράξη "έγινε αντιληπτή και καταγγέλθηκε από κάτοικο της περιοχής", δηλαδή της Λάρισας. Την 15-7-2018, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Λάρισας επέστρεψε εκ νέου τη δικογραφία στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, αναφέροντας κατά λέξη τα εξής: "Σας διαβιβάζουμε τη συνημμένη δικογραφία προκαταρκτικής εξέτασης που μας διαβιβάσατε λόγω αρμοδιότητας, καθόσον όπως διαπιστώνεται, ουδείς σύνδεσμος προκύπτει που να ανήκει στη δική μας κατά τόπο αρμοδιότητα. Σημειώνεται δε ότι ο τόπος κατοικίας του καταγγέλλοντος δεν συνιστά σύνδεσμο αρμοδιότητας, κατά τα άρθρα 122 επ. ΚΠΔ, ούτε οδηγεί ή συνδέεται κατά τεκμήριο με τον τόπο διάπραξης του εγκλήματος". Κατόπιν αυτών, ο Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης υπέβαλε προς την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου την κρινόμενη από 20-11-2018 αίτηση, με την οποία, εκθέτοντας το παραπάνω ιστορικό και εμμένοντας στην άποψή του περί του τόπου τέλεσης της καταγγελλόμενης πράξης, ζητά τον κατ'άρθρ. 132 επ. ΚΠΔ κανονισμό της τοπικής αρμοδιότητας αναφορικά με την ένδικη υπόθεση. Με βάση τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψη ότι : α) έχει ανακύψει ζήτημα αποφατικής σύγκρουσης, ενόψει δε του ότι οι παραπάνω δύο Εισαγγελείς υπάγονται σε διαφορετικά Εφετεία, αρμόδιος για τον κανονισμό της αρμοδιότητας είναι ο Άρειος Πάγος σε Συμβούλιο, β) οι αρχικές ανακριτικές πράξεις για τη συγκεκριμένη υπόθεση έχουν διενεργηθεί από τις ανακριτικές αρχές της …. γ) η καταγγελλόμενη αξιόποινη πράξη (πώληση κουταβιών) έγινε δια του διαδικτύου, δ) αρμόδια για την εξειδικευμένη έρευνα ηλεκτρονικών εγκλημάτων υπηρεσία ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση η Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ... (...), η οποία εδρεύει στη …., ε) τόπος τελέσεως της καταγγελλομένης πράξεως μπορεί να θεωρηθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση οποιοδήποτε μέρος της Ελληνικής επικράτειας, στ) σύμφωνα με τη μέχρι τώρα απάντηση της αλλοδαπής εταιρείας "Facebook Inc.", τα ηλεκτρονικά ίχνη του επίμαχου προφίλ ανήκουν σε παρόχους με έδρα την ... και ζ) ο τόπος "φιλοξενίας" του παρόχου δεν σημαίνει αυτοδικαίως ότι αποτελεί και τον τόπο κατοικίας του δράστη αλλ'ούτε και ο αναφερόμενος ως τόπος κατοικίας (….) της καταγγέλλουσας επιβεβαιώνεται από οποιοδήποτε στοιχείο της δικογραφίας, πρέπει, κατά παραδοχή της κρινόμενης αιτήσεως του Αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης περί κανονισμού αρμοδιότητος, να προσδιορισθεί ως αρμόδιος κατά τόπο Εισαγγελέας Πρωτοδικών επί της προκειμένης υποθέσεως, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης και οι Εισαγγελικές και ανακριτικές αρχές του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Προσδιορίζει ως αρμόδιο κατά τόπο Εισαγγελέα Πρωτοδικών, επί της σχηματισθείσας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό, προκαταρκτικής δικογραφίας για τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών ως προς την καταγγελλόμενη αξιόποινη πράξη της πώλησης μέσω διαδικτύου κουταβιών από ιδιώτη τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης και τις Εισαγγελικές και ανακριτικές αρχές του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Μαρτίου 2018.
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 8 Μαρτίου 2018.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ